Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá lý thuyết Lịch sử lớp 11 Bài 3: Sự hình thành Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết, được trình bày trong sách giáo khoa “Kết nối tri thức”.
Bài học này không chỉ giúp học sinh hiểu rõ về quá trình hình thành và phát triển của Liên Xô, mà còn mang đến cái nhìn sâu sắc về những yếu tố chính trị, kinh tế và xã hội đã tạo nên một trong những quốc gia có ảnh hưởng lớn nhất thế giới trong thế kỷ 20.
Hãy cùng Kiến thức THPT tìm hiểu chi tiết về các sự kiện lịch sử quan trọng này để nắm bắt được bối cảnh và ý nghĩa của chúng trong lịch sử thế giới.
Câu hỏi 1 trang 20: Trình bày quá trình hình thành Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết
- Sau chiến thắng của Cách mạng tháng Mười Nga, nhiệm vụ chính của chính quyền cách mạng là phá bỏ bộ máy nhà nước cũ và thiết lập một nhà nước mới cho công nhân. Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ hai, được khai mạc vào đêm 25/10/1917 (tức ngày 7/11/1917 theo lịch mới) tại Điện Smolny, đã tuyên bố thành lập Chính quyền Xô viết do Lênin lãnh đạo.
- Trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù nội xâm và ngoại xâm, các quốc gia Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa trên lãnh thổ Xô viết đã đoàn kết và hỗ trợ lẫn nhau để bảo vệ chính quyền Xô viết. Sau chiến tranh, nhiệm vụ phục hồi kinh tế, xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ đất nước đã yêu cầu sự liên kết chặt chẽ hơn nữa, đặc biệt là sự thống nhất dựa trên nền tảng nhà nước của các nước Cộng hòa Xô viết.
- Tư tưởng chỉ đạo của Lênin trong việc thành lập Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết bao gồm sự bình đẳng toàn diện, quyền tự quyết dân tộc và xây dựng một cộng đồng anh em giữa các dân tộc.
- Ngày 30/12/1922, tại thành phố Mátxcơva, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Lênin, Đại hội lần thứ nhất các Xô viết toàn Liên bang đã thông qua bản Tuyên ngôn thành lập Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết (gọi tắt là Liên Xô) và bản Hiệp ước Liên bang.
- Tháng 1/1924, bản Hiến pháp đầu tiên của Liên Xô được thông qua, hoàn tất quá trình thành lập Nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới.
>> Xem thêm: Giải bài tập lịch sử 11 kết nối tri thức sự xác lập và phát triển của chủ nghĩa tư bản
Câu hỏi 2 trang 21: Phân tích ý nghĩa việc thành lập Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết
Ý nghĩa trong nước:
- Việc thành lập Liên bang Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Xô viết được thực hiện nhằm phù hợp với lợi ích chung của các dân tộc trên toàn lãnh thổ Xô viết.
- Sức mạnh của lòng đoàn kết và sự hợp tác giúp các dân tộc trong Liên bang phát triển nhanh chóng về mặt kinh tế và xã hội, đồng thời nâng cao vị thế của nhà nước Liên Xô trên trường quốc tế.
- Việc thành lập Liên Xô dưới sự lãnh đạo của V. I. Lênin đã mở ra con đường giải quyết vấn đề dân tộc một cách công bằng và sự giúp đỡ lẫn nhau trên cơ sở bình đẳng.
Ý nghĩa quốc tế
- Liên Xô trở thành biểu tượng và là nguồn cảm hứng lớn lao cho phong trào cách mạng toàn cầu.
- Những thành tựu của Liên Xô đã hỗ trợ mạnh mẽ các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa tại châu Á, châu Phi và khu vực Mỹ Latinh, đồng thời là nền tảng cho sự ra đời của các chế độ xã hội chủ nghĩa.