Soạn bài Thuyền và biển SGK Ngữ Văn 11 – Ngắn nhất

Soạn bài Thuyền và biển trang 110, 111, 112 ngắn gọn, đầy đủ ý, được biên soạn theo sát chương trình Ngữ văn lớp 11 sách Kết nối tri thức, giúp học sinh dễ dàng chuẩn bị bài và nắm vững nội dung.

Soạn bài Thuyền và biển – ngắn nhất 

* Trước khi đọc

Câu hỏi 1 trang 110 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Bạn đã biết những so sánh thú vị nào về tình yêu và về sự gắn bó giữa những người yêu nhau?

Trả lời:

– Những phép so sánh độc đáo về tình yêu và sự gắn kết giữa những người yêu nhau: thuyền và bến, biển và sóng…

Câu hỏi 2 trang 110 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Bạn đã từng nghe những ca khúc nào phổ thơ của Xuân Quỳnh? Nếu đã từng nghe, hãy chia sẻ ấn tượng của bạn về một trong số ca khúc ấy.

Trả lời:

– Em đã từng nghe ca khúc Sóng, được phổ nhạc từ các bài thơ như: Sóng, Thuyền và Biển…

– Trong số đó, em ấn tượng nhất với bài Thuyền và Biển, bài hát sử dụng hình ảnh thuyền và biển để diễn tả sự gắn kết, bền vững và thủy chung trong tình yêu. Dù có xa cách, họ vẫn không thể rời xa nhau.

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc

1. Những dấu hiệu hình thức nào chứng tỏ có một câu chuyện được kể trong bài thơ?

Trả lời:

Những dấu hiệu cho thấy có một câu chuyện đang được kể trong bài thơ là:

– Cụm từ: “kể anh nghe”

– Các nhân vật: thuyền và biển.

2. Theo dõi diễn biến câu chuyện.

Trả lời:

– Diễn biến của câu chuyện: Hình ảnh con thuyền ra khơi ngày đêm được miêu tả qua lăng kính lãng mạn và trữ tình của tác giả.

3. Chú ý dấu ngoặc đơn ở hai dòng thơ này.

Trả lời:

– Dấu ngoặc đơn ở hai dòng thơ này có tác dụng làm rõ hai dòng thơ trước, giải thích rằng sự xô thuyền của biển tượng trưng cho sự thay đổi liên tục trong tình yêu.

4. Nhân vật trữ tình rút ra nhận thức gì từ câu chuyện?

Trả lời:

– Bài học rút ra từ câu chuyện: Chỉ những người yêu nhau mới có thể thấu hiểu nhau, biết đối phương sẽ làm gì và mong muốn điều gì, đó chính là sự thấu hiểu đặc biệt giữa những người đang yêu.

5. Nhân vật trữ tình – người kể chuyện đã đồng nhất mình với nhân vật trong câu chuyện như thế nào?

Trả lời:

– Tác giả sử dụng hình ảnh ẩn dụ: thuyền và biển tượng trưng cho chàng trai và cô gái. Tác giả cảm thấy bản thân giống như cô gái trong câu chuyện, nếu thiếu vắng người yêu, giống như thuyền rời xa biển, cô chỉ còn lại bão tố. Cô gái luôn khao khát được ở bên người mình yêu, để tận hưởng hạnh phúc trọn vẹn.

* Sau khi đọc

Nội dung chính: 

Bài thơ diễn tả nỗi nhớ mong, chờ đợi và nỗi buồn của những người yêu nhau trong thời gian xa cách. Đây là lời nhắn gửi đầy sâu lắng, thể hiện khát khao gắn bó và sự hướng về nhau, duy trì niềm tin và hy vọng vào ngày đoàn tụ.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc

Câu 1 trang 112 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Bạn cảm nhận như thế nào về câu chuyện được nhân vật trữ tình kể lại trong bài thơ?

Trả lời:

–  Câu chuyện được nhân vật trữ tình kể lại trong bài thơ phản ánh tâm trạng của những người đang yêu. Nhà thơ sử dụng hình ảnh thuyền và biển để gửi gắm những cảm xúc và tâm tư của mình, thể hiện tình yêu rộng lớn, sâu đậm và bao la như mối quan hệ giữa thuyền và biển.

Câu 2 trang 112 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Trong câu chuyện về thuyền và biển, hai đối tượng này được đặt trong tương quan nào? Những cung bậc tình cảm gì đã được “người kể” soi rọi, khám phá?

Trả lời:

– Trong câu chuyện về thuyền và biển, hai đối tượng được ví von với mối quan hệ giữa chàng trai và cô gái.

– Những cung bậc tình cảm mà “người kể” đã khám phá và thể hiện bao gồm:

• Sự chung thủy và lãng mạn của những người đang yêu.
• Sự thấu hiểu đặc biệt chỉ có giữa những người yêu nhau.
• …

Câu 3 trang 112 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Từ câu chuyện giữa thuyền và biển, bạn suy nghĩ như thế nào về vấn đề “hiểu”, “biết” và “gặp” trong tình yêu đôi lứa?

Trả lời:

– Từ câu chuyện thuyền và biển, em nhận thấy rằng trong tình yêu cần có ba yếu tố: “hiểu”, “biết” và “gặp”.

• Hiểu là sự thấu hiểu giữa hai người trong tình yêu.

• Biết là nhận thức về sự thay đổi trong tình yêu, đôi khi êm đềm, đôi khi sóng gió, giúp mỗi người điều chỉnh bản thân cho phù hợp.
• Gặp là sự gặp gỡ và trò chuyện thân mật giữa những người yêu nhau. 

=> Ba yếu tố này giúp duy trì một mối quan hệ tình yêu tốt đẹp và bền vững theo thời gian.

>> Xem thêm: Soạn bài Nữ phóng viên đầu tiên – SGK Kết nối tri thức <<

Câu 4 trang 112 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Nêu nhận xét về sự lồng ghép hai câu chuyện trong bài thơ. Số dòng thơ được dành cho từng câu chuyện được phân bố theo tỉ lệ nào? Bạn suy nghĩ gì về điều này?

Trả lời:

– Nhận xét về sự kết hợp hai câu chuyện trong bài thơ: Về ý nghĩa, sự đan xen giữa câu chuyện của tác giả và câu chuyện thuyền và biển diễn ra mượt mà, hòa quyện với nhau. Đôi khi người đọc khó có thể phân biệt đâu là câu chuyện của tác giả và đâu là câu chuyện về thuyền và biển do sự tương đồng chặt chẽ giữa chúng.

– Số dòng thơ dành cho thuyền và biển: 26 câu

– Số dòng thơ dành cho câu chuyện của tác giả: 4 câu 

⇒  Tác giả chỉ dùng ít câu thơ trực tiếp nói về câu chuyện của mình vì tình yêu của tác giả và hình ảnh thuyền và biển có sự tương đồng rất lớn. Do đó, khi miêu tả thuyền và biển cũng chính là đang kể về câu chuyện tình yêu của tác giả.

Câu 5 trang 112 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Bài thơ giúp bạn hiểu như thế nào về tâm sự và khát vọng của nhân vật trữ tình?

Trả lời:

– Tâm sự và khát vọng của nhân vật trữ tình trong bài thơ: Nhân vật trữ tình là người có tâm hồn nhạy cảm, sâu sắc, luôn khao khát hạnh phúc và sống trọn vẹn với sự thủy chung. Nhân vật hy vọng tình yêu của mình sẽ sớm đơm hoa kết trái, đạt được hạnh phúc trọn vẹn sau những ngày tháng xa cách. Qua đó, tác giả cũng truyền tải một thông điệp về niềm khao khát hạnh phúc và tình yêu đôi lứa của nhân vật trữ tình.

Câu 6 trang 112 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Đánh giá chung về vai trò, ý nghĩa của yếu tố tự sự được sử dụng trong bài thơ.

Trả lời:

Vai trò và ý nghĩa của yếu tố tự sự trong bài thơ:

– Giúp thuyền và biển, hai sự vật tưởng chừng như xa lạ, trở nên gần gũi hơn, tạo nên sự đồng cảm sâu sắc và tự nhiên đối với người đọc.

– Làm cho thông điệp về tình yêu được truyền tải một cách tự nhiên, dễ dàng tiếp cận và gắn bó hơn với độc giả.

– Giúp người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận được tâm tư, tình cảm của tác giả.

…

>> Xem thêm: Soạn bài Dương phụ hành | Kết nối tri thức (Siêu ngắn) <<

* Kết nối đọc – viết

Câu hỏi trang 112 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Tìm đọc thêm một bài thơ trữ tình chứa đựng câu chuyện ẩn dụ về tình yêu gần gũi với Thuyền và biển. Từ đó, viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) so sánh hai tác phẩm.

Đoạn văn tham khảo

Tình yêu vốn là một cảm xúc khó diễn tả, vì thế trong thơ ca xưa, các tác giả thường mượn hình ảnh thuyền, bến, sóng, biển… để nói về tình yêu đôi lứa. Đặc biệt, hình ảnh thuyền và biển là những biểu tượng quen thuộc xuất hiện trong nhiều bài thơ, ca dao. Trong bài thơ “Thuyền và biển” của Hoàng Minh Tuấn, tác giả đã sử dụng hai hình ảnh này để thể hiện rõ ràng và sâu sắc những cung bậc cảm xúc phong phú của tình yêu.

Vẻ đẹp của tình yêu nằm ở sự biến đổi đa dạng, lúc thì cuồng nhiệt, mãnh liệt, lúc lại êm đềm, lắng đọng, xen lẫn nỗi buồn và niềm hạnh phúc. Tình yêu luôn vận động và thay đổi khi con người biết cảm thông và chia sẻ. Tình yêu là sự nâng niu, hòa quyện và gắn kết, giống như thuyền và biển luôn đồng hành, tiến bước cùng nhau. Qua hình ảnh thuyền và biển, ta thấy tình yêu chính là sự hiện thân của những người yêu nhau – luôn mãnh liệt, khát khao trong từng cảm xúc và hoàn cảnh.

Tổng kết

Trên đây là bài hướng dẫn chi tiết Soạn bài Thuyền và biển Kết nối tri thức với cuộc sống mà Kiến thức THPT muốn chia sẻ đến các bạn. Hãy tham khảo kỹ và chuẩn bị bài soạn sắp tới thật tốt nhé!