Giải bài tập Địa 11 bài 15 Kết nối tri thức đúng chuẩn SGK

Giải bài tập Địa 11 bài 15 Kết nối tri thức sẽ giúp bạn nắm vững kiến thức địa lý một cách dễ dàng. Bài viết cung cấp lời giải chi tiết, đúng chuẩn SGK, hỗ trợ học sinh học tập hiệu quả. Hãy cùng khám phá để hoàn thành bài tập nhanh chóng và chính xác nhất.

Câu hỏi mở đầu trang 67 Địa Lí 11

Khu vực Tây Nam Á nằm ở ngã ba châu lục châu Á, châu Phi, châu Âu, Tây Nam Á có hoang mạc rộng lớn sở hữu trữ lượng dầu mỏ bậc nhất thế giới nhưng còn tồn tại những vấn đề về chính trị, xung đột tôn giáo và sắc tộc mang tính lịch sử. Các đặc điểm tự nhiên, dân cư, xã hội ảnh hưởng như thế nào đến phát triển kinh tế, xã hội khu vực?

Trả lời:

– Với nguồn tài nguyên giàu có, lại có vị trí địa lí chiến lược quan trọng nên khu vực Tây Nam Á có điều kiện vô cùng thuận lợi để phát triển kinh tế, giao lưu qua lại giữa các nước. Tuy nhiên, đây cũng là nguyên nhân chủ yếu gây ra những tranh chấp gay gắt giữa các dân tộc trong và ngoài khu vực.

– Sự không ổn định về chính trị này là nguyên nhân chủ yếu kìm hãm sự phát triển kinh tế của Tây Nam Á.

Câu hỏi trang 70 Địa 11 bài 15 Kết nối tri thức

Dựa vào thông tin mục II và hình 15.1 hãy trình bày đặc điểm điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của khu vực Tây Nam Á.

Đặc điểm điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của khu vực Tây Nam Á

Trả lời:

Địa hình:
Tây Nam Á có các dạng địa hình chính là núi, sơn nguyên và đồng bằng:

• Núi và sơn nguyên: Gồm các dãy núi lớn như Cáp-ca, Hin-đu Cúc, sơn nguyên I-ran, A-na-tô-li và A-ráp. Xen giữa các dãy núi là những thung lũng rộng.
• Đồng bằng: Có đồng bằng lớn nhất là Lưỡng Hà, được bồi đắp bởi sông Ti-grơ và Ơ-phrát. Ngoài ra, còn có các đồng bằng nhỏ hơn ven vịnh Péc-xích và Địa Trung Hải.

Đất đai:
Tây Nam Á có nhiều loại đất khác nhau với sự phân bố đa dạng:

• Đất nâu đỏ Xa-van: Chủ yếu ở vùng núi và sơn nguyên.
• Đất phù sa: Tập trung tại các vùng đồng bằng lớn.
• Đất hoang mạc và bán hoang mạc: Đất xám là loại đất phổ biến nhất ở vùng hoang mạc.

Khí hậu:
Tây Nam Á nằm trong đới khí hậu cận nhiệt và nhiệt đới, chủ yếu là kiểu khí hậu lục địa nên mùa hè thường khô nóng, mùa đông khô lạnh.

• Khí hậu phân hóa theo bắc – nam: Phía bắc có khí hậu cận nhiệt, đặc biệt vùng ven Địa Trung Hải nhận được lượng mưa khoảng 500 mm/năm, càng vào sâu trong lục địa lượng mưa càng giảm. Phía nam mang khí hậu nhiệt đới, với sự chênh lệch nhiệt độ lớn giữa ngày và đêm, lượng mưa trung bình dao động từ 100-300 mm/năm.
• Ở vùng núi và sơn nguyên, khí hậu thay đổi tùy theo độ cao.

Sông, hồ:

• Mạng lưới sông ngòi của khu vực thưa thớt, phần lớn sông bắt nguồn từ các vùng núi và sơn nguyên phía bắc. Hai con sông lớn nhất là Ti-grơ và Ơ-phrát, ngoài ra các sông khác thường ít nước.
• Hồ lớn và quan trọng gồm hồ Van (Thổ Nhĩ Kỳ), hồ Ga-li-lê (Ixraen) và Biển Chết.
• Nguồn nước ngầm đóng vai trò quan trọng trong cung cấp nước cho các quốc gia tại khu vực này.

Khoáng sản:

• Tây Nam Á là khu vực giàu tài nguyên dầu mỏ và khí tự nhiên, với trên 50% trữ lượng dầu mỏ và khoảng 40% trữ lượng khí tự nhiên toàn cầu (năm 2020), tập trung chủ yếu ở các quốc gia ven vịnh Péc-xích.
• Ngoài dầu khí, khu vực này còn có các tài nguyên khoáng sản khác như than đá, sắt, crôm, đồng và phốt phát.

Sinh vật:

• Sinh vật tại Tây Nam Á khá nghèo nàn, do hoang mạc và bán hoang mạc chiếm ưu thế. Thực vật chủ yếu là cây bụi gai, còn động vật chủ yếu là các loài bò sát và động vật gặm nhấm nhỏ.
• Ven Địa Trung Hải, rừng lá cứng là loại thực vật phổ biến nhất.
• Một số khu bảo tồn và vườn quốc gia nổi tiếng được xây dựng để bảo tồn nguồn gen và phát triển du lịch, như Ein Adat (Ixraen) và Khu bảo tồn sa mạc Đubai (Các Tiểu vương quốc Arập Thống nhất).

Biển:

• Tây Nam Á tiếp giáp với nhiều biển lớn như Địa Trung Hải, Biển Đen, Biển Đỏ và biển Aráp.
• Tuyến đường biển từ Địa Trung Hải qua Biển Đỏ đến Ấn Độ Dương là một trong những tuyến đường thương mại quan trọng nhất thế giới.
• Một số vùng biển còn có tiềm năng phát triển ngành thủy sản và du lịch biển.

Câu hỏi Địa Lí 11 trang 70

Dựa vào thông tin mục II và hình 15.1 hãy phân tích thuận lợi và khó khăn của điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đến phát triển kinh tế xã hội của khu vực.

Đặc điểm điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của khu vực Tây Nam Á

Trả lời:

Địa hình:

• Vùng núi và sơn nguyên có nhiều cảnh quan đẹp, tạo điều kiện phát triển du lịch. Tuy nhiên, địa hình bị chia cắt và hiểm trở gây khó khăn cho giao thông, cư trú, và trồng trọt.
• Vùng đồng bằng có địa hình bằng phẳng, thích hợp cho phát triển nông nghiệp và cư trú.

Đất:

• Đất nâu đỏ xa-van thích hợp cho chăn nuôi gia súc.
• Đất phù sa giàu dinh dưỡng, rất thuận lợi cho phát triển nông nghiệp.
• Đất xám ở hoang mạc và bán hoang mạc không phù hợp để canh tác nông nghiệp.

Khí hậu:
Khí hậu Tây Nam Á không mấy thuận lợi cho cư trú và trồng trọt. Tuy nhiên, các khu vực ven biển có khí hậu dễ chịu hơn, phù hợp cho các hoạt động sinh sống và trồng trọt.

Sông, hồ:

• Các dòng sông đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất. Hai con sông lớn Ti-grơ và Ơ-phrát đã bồi đắp đồng bằng màu mỡ, rất thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, các sông nhỏ thường ít nước, chỉ có nước vào mùa mưa, gây thiếu nước cho sinh hoạt và sản xuất.
• Một số hồ trong khu vực có tiềm năng phát triển du lịch.
• Nguồn nước ngầm tuy quan trọng nhưng thường nằm sâu, khó khai thác.

Khoáng sản:
Dầu mỏ và khí đốt là nguồn lực chính thúc đẩy kinh tế của nhiều quốc gia tại Tây Nam Á. Tuy nhiên, sự phong phú về tài nguyên này cũng là nguyên nhân dẫn đến các cuộc xung đột và tranh chấp kéo dài.

Biển:

• Tài nguyên biển dồi dào là lợi thế lớn để phát triển các ngành kinh tế liên quan đến biển.
• Biển Đen và biển Caxpi giúp Tây Nam Á dễ dàng kết nối với các khu vực khác ở châu Á và châu Âu, thúc đẩy giao thương quốc tế.

Câu hỏi trang 72 Địa Lí 11

Dựa vào thông tin mục 1 và hình 15.4 hãy nêu đặc điểm dân cư của khu vực Tây Nam Á.

Trả lời:

Quy mô dân số:
Tây Nam Á là khu vực có dân số không quá đông. Tính đến năm 2020, dân số khu vực đạt 402,5 triệu người, chiếm 5,2% tổng dân số toàn cầu.

Tỉ lệ tăng dân số tự nhiên:
Tỉ lệ tăng dân số tự nhiên của Tây Nam Á khá cao, đạt 1,6% vào năm 2020.

Thành phần dân cư:

• Phần lớn dân cư tại Tây Nam Á là người Ả-rập, chiếm hơn 50% dân số khu vực.
• Bên cạnh đó, còn có các dân tộc khác như người Thổ Nhĩ Kỳ, Ba Tư, Do Thái, Cuốc,…

Cơ cấu dân số:

• Tây Nam Á có tỉ lệ nam giới cao hơn nữ giới và xu hướng này ngày càng tăng. Một số quốc gia như Ca-ta, Các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất, Ô-man, Ba-ranh, và Ả-rập Xê-út nằm trong nhóm các nước có tỉ lệ nam giới cao nhất thế giới.
• Khu vực này có cơ cấu dân số trẻ, và nhiều quốc gia đang bước vào giai đoạn cơ cấu dân số vàng, mang lại lợi thế cho phát triển kinh tế.

Mật độ dân số:
Mật độ dân cư ở Tây Nam Á khá thấp, khoảng 60 người/km² (năm 2020). Tuy nhiên, dân số phân bố không đồng đều, tập trung chủ yếu ở vùng phía bắc, đồng bằng, ven biển và các khu vực có khai thác dầu mỏ quan trọng.

Tỉ lệ dân thành thị:
Tây Nam Á có tỉ lệ dân cư sống ở đô thị cao, đạt 72% vào năm 2020, vượt mức trung bình thế giới (56,2%).

• Những quốc gia có tỉ lệ dân thành thị cao nhất là Cô-oét (100%), Ix-ra-en (92,6%) và Gioóc-đa-ni (91,4%).
• Quốc gia có tỉ lệ dân thành thị thấp nhất là Y-ê-men (37,9%).
• Một số thành phố lớn của khu vực bao gồm I-xtan-bun (Thổ Nhĩ Kỳ), Bát-đa (I-rắc), Tê-hê-ran (I-ran) và Ri-át (Ả-rập Xê-út).

Câu hỏi Địa Lí 11 trang 72

Dựa vào thông tin mục 1 và hình 15.4 hãy phân tích ảnh hưởng của đặc điểm dân cư đến phát triển kinh tế – xã hội khu vực.

Trả lời

Ảnh hưởng

– Cơ cấu dân số trẻ nên có lực lượng lao động dồi dào. Đây là nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế.

– Các thành phố là những trung tâm kinh tế phát triển, thu hút dân cư và lao động.

Câu hỏi trang 73 Địa 11 bài 15 Kết nối tri thức

Dựa vào thông tin mục 2, hãy phân tích ảnh hưởng của đặc điểm xã hội đến phát triển kinh tế – xã hội khu vực Tây Nam Á

Trả lời:

• Tây Nam Á là cái nôi của ba tôn giáo lớn trên thế giới: Do Thái giáo, Kitô giáo và Hồi giáo.
• Đây là khu vực từng chứng kiến sự hình thành của một trong những nền văn minh cổ đại và sở hữu nhiều di sản văn hóa vật thể, phi vật thể nổi tiếng được UNESCO công nhận như thành cổ Pêtra (Gioóc-đa-ni), thành cổ Shibam (Yê-men), thành phố di sản Samara (I-rắc),… Bên cạnh đó, khu vực này còn nổi bật với các lễ hội và phong tục tập quán đặc sắc, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển ngành du lịch.
• Mặc dù chất lượng cuộc sống của người dân ở Tây Nam Á ngày càng được cải thiện, sự chênh lệch về mức sống giữa các quốc gia và các nhóm dân cư trong cùng một quốc gia vẫn tồn tại rõ rệt.
• Khu vực Tây Nam Á thường xuyên đối mặt với các xung đột sắc tộc, tôn giáo,… xảy ra trong nội bộ một số quốc gia hoặc giữa các nước. Đồng thời, sự can thiệp của các cường quốc thế giới càng làm tình hình chính trị trở nên bất ổn, gây tác động tiêu cực đến sự phát triển kinh tế – xã hội của khu vực.

Câu hỏi luyện tập 1 trang 73

Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của khu vực Tây Nam Á thuận lợi để phát triển những ngành kinh tế nào ?

Trả lời:

– Tây Nam Á có thể phát triển cả ba ngành kinh tế cơ bản:

+ Nông nghiệp: canh tác cây lương thực, hoa màu nhờ có vùng đồng bằng châu thổ rộng lớn ở giữa, ngoài ra khu vực sơn nguyên đồi núi thấp có thể chăn thả gia súc lớn.

+ Công nghiệp: phát triển công nghiệp khai thác và chế biến dầu mỏ với nguồn dầu mỏ giàu có nhất trên thế giới.

+ Thương mại: hoạt động buôn bán xuất khẩu dầu mỏ với thế giới phát triển mạnh mẽ.

Câu hỏi vận dụng trang 73 Địa Lí 11

Sưu tầm thông tin, viết một bài giới thiệu ngắn về cảnh quan hoang mạc hoặc một nền văn minh cổ đại của khu vực Tây Nam Á.

Trả lời:

Cảnh quan hoang mạc ở Tây Nam Á

• Tây Nam Á là khu vực nổi bật với cảnh quan hoang mạc rộng lớn, chiếm phần lớn diện tích tự nhiên. Các hoang mạc nổi tiếng tại đây gồm hoang mạc Rub’ al Khali (Hoang mạc Ả Rập), hoang mạc Nefud và hoang mạc Dasht-e Kavir tại Iran. Đây là những hoang mạc lớn nhất thế giới, đặc trưng bởi điều kiện khô cằn, lượng mưa thấp và nhiệt độ chênh lệch lớn giữa ngày và đêm.
• Hoang mạc Rub’ al Khali, còn được gọi là “Khu vực trống rỗng,” nằm ở bán đảo Ả Rập, là một trong những hoang mạc cát lớn nhất thế giới với diện tích khoảng 650.000 km². Đây là nơi có các cồn cát khổng lồ, một số cồn cao tới 250 mét. Rub’ al Khali nổi tiếng không chỉ bởi vẻ đẹp hoang sơ mà còn vì trữ lượng dầu mỏ lớn nằm sâu dưới lòng đất.
• Hoang mạc Nefud, nằm ở phía bắc bán đảo Ả Rập, có địa hình gồ ghề với những cồn cát đỏ rực. Nơi đây chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ khí hậu lục địa, rất ít mưa, nhưng là điểm thu hút các nhà nghiên cứu bởi hệ sinh thái độc đáo.
• Hoang mạc Dasht-e Kavir ở Iran được biết đến với các bề mặt muối trắng xóa, tạo thành những cảnh quan kỳ vĩ và hiếm thấy. Nhiệt độ tại đây vào mùa hè có thể lên tới 50°C, khiến nó trở thành một trong những nơi khắc nghiệt nhất trên Trái Đất.
• Mặc dù khắc nghiệt, hoang mạc Tây Nam Á vẫn là nơi cư trú của một số loài động vật đặc trưng như linh dương, cáo hoang mạc, và các loài bò sát. Ngoài ra, người dân bản địa đã thích nghi với môi trường này, phát triển lối sống du mục, nuôi gia súc như lạc đà và cừu.
• Cảnh quan hoang mạc không chỉ là biểu tượng của sự hoang sơ mà còn mang giá trị kinh tế lớn nhờ các nguồn tài nguyên khoáng sản quý giá và tiềm năng du lịch, thu hút du khách khám phá vẻ đẹp bí ẩn và độc đáo của vùng đất này.

Với tài liệu Giải bài tập Địa 11 bài 15 Kết nối tri thức, hy vọng bạn đã hiểu rõ nội dung bài học và hoàn thành bài tập chính xác. Đừng quên ôn tập thường xuyên để đạt kết quả cao.

<<Xem thêm>> Giải Bài 16 địa 11 Kết nối tri thức: Kinh tế khu vực TNA