Bài 20 Địa 10 Kết nối tri thức xoay quanh vấn đề phân bố dân cư và quá trình đô thị hóa trên thế giới, hai khía cạnh quan trọng trong môn Địa lý.Hướng dẫn giải chi tiết dưới đây sẽ giúp bạn nắm vững các khái niệm quan trọng và biết cách giải quyết bài tập một cách hiệu quả nhất.
Câu hỏi mở đầu trang 60 Địa 10
Tại sao dân cư phân bố không đồng đều? Tại sao dân cư lại có xu hướng tập trung vào các đô thị?
Trả lời:
Phân bố dân cư bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố tổng hợp, từ tự nhiên đến kinh tế – xã hội. Những yếu tố này không tác động một cách độc lập mà tương tác với nhau, dẫn đến việc dân cư phân bố không đồng đều.
Các đô thị là những khu vực có nhiều điều kiện thuận lợi cho việc định cư và phát triển kinh tế, do đó thu hút đông đảo dân cư đến sinh sống và làm việc, trở thành nơi tập trung đông dân.
Phân bố dân cư
Câu hỏi trang 61 Địa Lí 10
Dựa vào hình 20 và thông tin trong mục 1, hãy:
– Xác định trên bản đồ một số nước có mật độ dân số trên 200 người/km2 và một số nước có mật độ dân số dưới 10 người/km2.
– Phân tích tác động của các nhân tố tự nhiên, kinh tế – xã hội đến phân bố dân cư.
Bản đồ mật độ dân số trên thế giới
Trả lời:
Một số quốc gia có mật độ dân số trên 200 người/km² bao gồm: Ấn Độ, Việt Nam, Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh, Ý,…
Một số quốc gia có mật độ dân số dưới 10 người/km² như: Canada, Liên bang Nga, Libya, Kazakhstan, Australia,…
Tác động của các yếu tố tự nhiên và kinh tế – xã hội đến phân bố dân cư.
Nhân tố tự nhiên
- Yếu tố tự nhiên có thể tạo điều kiện thuận lợi hoặc gây khó khăn cho việc cư trú của con người.
- Nhìn chung, các khu vực có điều kiện tự nhiên và tài nguyên phong phú, cùng với môi trường thuận lợi thường có mật độ dân cư đông đúc, trong khi những khu vực nghèo nàn về tài nguyên lại có dân cư thưa thớt.
Nhân tố kinh tế – xã hội
- Trình độ phát triển của lực lượng sản xuất ảnh hưởng lớn đến phân bố dân cư, khiến cho sự phân bố này chuyển từ tự phát sang tự giác. Phân bố dân cư phụ thuộc chặt chẽ vào tính chất của nền kinh tế; thường thì các khu vực đông dân gắn liền với các hoạt động công nghiệp và dịch vụ.
- Những khu vực đã được khai thác lâu dài thường có mật độ dân số cao hơn so với những khu vực mới được khai thác.
- Di cư cũng có tác động lớn đến phân bố dân cư trên thế giới. Trong lịch sử, các luồng di dân lớn đã có thể thay đổi tỷ trọng dân số của toàn bộ châu lục.
Đô thị hoá
Câu hỏi 1 trang 61 Địa 10 Kết nối tri thức
Dựa vào thông tin trong mục a, hãy trình bày khái niệm đô thị hoá.
Trả lời:
Đô thị hóa là một quá trình kinh tế – xã hội, được thể hiện qua sự gia tăng nhanh chóng về số lượng và quy mô của các khu dân cư đô thị. Quá trình này bao gồm sự tập trung dân cư tại các thành phố, đặc biệt là ở những thành phố lớn, và sự phổ biến lối sống thành thị trong cộng đồng.
Câu hỏi 2 Giải trang 61 Địa 10 Kết nối tri thức
Đọc thông tin trong mục b, hãy phân tích các nhân tố tác động đến đô thị hoá.
Trả lời:
Các nhân tố tác động đến đô thị hóa gồm nhiều yếu tố khác nhau, ảnh hưởng đến tốc độ, tính thuận lợi hay khó khăn của quá trình này.
Nhân tố tự nhiên
- Các đặc điểm tự nhiên như quỹ đất, địa hình, nguồn nước và tài nguyên khoáng sản có thể tạo điều kiện thuận lợi hoặc gây khó khăn cho đô thị hóa.
- Tuy nhiên, các yếu tố tự nhiên không phải là yếu tố quyết định duy nhất đối với đô thị hóa.
Nhân tố kinh tế – xã hội
- Sự phát triển kinh tế, đặc biệt là sự phát triển của ngành công nghiệp kết hợp với khoa học – công nghệ, đóng vai trò quan trọng trong quá trình đô thị hóa. Công nghiệp hóa và đô thị hóa là hai quá trình hỗ trợ lẫn nhau trong sự phát triển.
- Lối sống, mức thu nhập, trình độ văn hóa và nghề nghiệp cũng ảnh hưởng đến quá trình đô thị hóa.
- Chính sách phát triển đô thị được xây dựng dựa trên các điều kiện tự nhiên và kinh tế – xã hội cụ thể của quốc gia hoặc khu vực, và thường được quy định bởi các chính sách quy hoạch đô thị. Đây là yếu tố quyết định hướng phát triển đô thị trong tương lai.
Câu hỏi 3 giải bài tập Địa 10
Đọc thông tin trong bảng 20.1, hãy phân tích ảnh hưởng của đô thị hoá đến sự phát triển kinh tế, xã hội và môi trường.
Trả lời:
| Ảnh hưởng tích cực | Ảnh hưởng tiêu cực | |
| Về kinh tế | – Tăng quy mô và tỉ lệ lao động ở các khu vực công nghiệp và xây dựng, dịch vụ.
– Thay đổi cơ cấu nền kinh tế, đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế. – Tăng năng suất lao động. |
– Giá cả ở đô thị thường cao. |
| Về xã hội | – Tạo thêm nhiều việc làm mới.
– Phổ biến lối sống thành thị, tạo điều kiện tiếp cận nhiều thiết bị văn minh trong đời sống. – Nâng cao trình độ văn hoá, nghề nghiệp của một bộ phận dân cư. |
– Tạo áp lực về nhà ở, hạ tầng đô thị.
– Nguy cơ gia tăng tệ nạn xã hội. |
| Về môi trường | – Mở rộng và phát triển không gian đô thị, hình thành môi trường đô thị, cơ sở hạ tầng hiện đại, nâng cao chất lượng cuộc sống. | – Đô thị hoá tự phát thường dẫn đến môi trường bị ô nhiễm, giao thông tắc nghẽn. |
Câu hỏi luyện tập trang 62 Địa 10
Cho bảng số liệu:
Bảng 20.2. Tỉ lệ dân thành thị và nông thôn của thế giới, giai đoạn 1950 – 2020 (Đơn vị: %)
| Năm | 1950 | 1970 | 2000 | 2020 |
| Thành thị | 29,6 | 36,6 | 46,7 | 56,2 |
| Nông thôn | 70,4 | 63,4 | 53,3 | 43,8 |
– Vẽ biểu đồ thể hiện sự thay đổi tỉ lệ dân thành thị và nông thôn thế giới giai đoạn 1950 – 2020.
– Nêu nhận xét.
Trả lời:
Biểu đồ thể hiện sự thay đổi tỉ lệ dân thành thị và nông thôn thế giới giai đoạn 1950 – 2020.
Nhận xét
– Tỉ lệ dân thành thị và nông thôn của thế giới có sự biến động qua các năm.
– Tỉ lệ dân thành thị tăng lên liên tục và tăng thêm 26,6%.
– Tỉ lệ dân nông thôn giảm liên tục và giảm 26,6%.
– Dân thành thị luôn chiếm tỉ trọng thấp hơn dân nông thôn nhưng năm 2020 dân thành thị đã chiếm tỉ trọng cao hơn (56,2% so với 43,8%).
Câu hỏi vận dụng trang 62 Địa Lí 10 Sách mới
Hãy nêu một số ảnh hưởng của đô thị hoá đến phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương em.
Trả lời:
Học sinh có thể tìm kiếm thông tin về đô thị hóa tại địa phương mình thông qua sách, báo hoặc internet.
Dưới đây là một số ảnh hưởng của đô thị hóa đến phát triển kinh tế và xã hội mà học sinh có thể lưu ý:
Tích cực
- Đô thị hóa tác động mạnh mẽ đến quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
- Nó có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế – xã hội của các địa phương.
- Đô thị hóa tạo ra thị trường tiêu thụ hàng hóa rộng lớn và đa dạng.
- Sự phát triển này sử dụng nhiều lực lượng lao động, tạo ra nhiều việc làm và tăng thu nhập cho người dân.
Tiêu cực
- Đô thị hóa dẫn đến ô nhiễm môi trường.
- Nó làm cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên.
- Đồng thời, nhiều vấn đề an ninh trật tự xã hội cũng phát sinh.
Hướng dẫn giải bài 20 Địa 10 Kết nối tri thức sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về phân bố dân cư và đô thị hóa. Qua đó, các em sẽ dễ dàng ghi nhớ kiến thức và vận dụng trong các bài học khác.
<<Xem thêm>> Hướng dẫn giải bài 19 Địa 10 Kết nối tri thức chi tiết nhất
Tác giả:
thaovy
Chào các bạn! Mình là Thảo Vy - Sinh viên K28 - Đại học Sư phạm Hà Nội. Với nhiều năm kinh nghiệm giảng dạy, chuyên môn vững vàng, phương pháp sư phạm hiện đại và nhiệt huyết làm nghề hy vọng sẽ giúp các em đạt kết quả tốt nhất.
