Định luật 1 Newton & Ví dụ về quán tính trong cuộc sống

Định luật 1 Newton là một phần lý thuyết quan trọng trong chương trình Vật Lý lớp 10 do có tính ứng dụng cao trong thực tế. Hiểu và nắm vững kiến thức này sẽ giúp các em dễ dàng giải thích các hiện tượng trong đời sống hàng ngày. Kiến Thức THPT đã tổng hợp bộ lý thuyết và bài tập về định luật I Newton trong bài viết dưới đây. 

Thí nghiệm lực ma sát của Ga-li-lê

Thí nghiệm: 

Ga-li-lê đã sử dụng hai máng nghiêng tương tự như máng nước có bề mặt rất trơn. Sau đó, ông thả một hòn bi lăn xuống máng nghiêng 1. Kế tiếp, hòn bi sẽ lăn ngược lên máng nghiêng 2 đến một độ cao nhất định, thường gần bằng với độ cao ban đầu. Khi giảm độ nghiêng của máng 2, hòn bi sẽ lăn trên máng 2 một đoạn đường dài hơn so với máng 1.

Giải thích: 

Ga-li-lê cho rằng hòn bi sẽ không lăn tới được độ cao ban đầu do có ma sát. Ông tiên đoán rằng nếu cả hai máng đều nằm ngang và không có ma sát thì hòn bi sẽ chuyển động với vận tốc không đổi mãi mãi.

Phát biểu định luật 1 Newton

Phát biểu định luật 1 Newton: “Nếu một vật không chịu tác dụng của bất cứ lực nào hoặc chịu tác dụng của nhiều lực nhưng tổng hợp lực của các lực này bằng không thì vât giữ nguyên trạng thái chuyển động thẳng đều hoặc đứng yên”.

Cụ thể hơn, nếu một vật không bị tác dụng bởi bất kỳ lực nào hoặc chịu tác dụng của lực nhưng hợp lực bằng 0, thì nếu vật đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên mãi mãi, còn nếu vật đang chuyển động thì sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều mãi mãi. Trạng thái chuyển động này được lý giải bởi đặc trưng của vận tốc.

Trong trường hợp này, lực không phải là yếu tố chính gây ra chuyển động, mà lực chỉ là tác nhân làm thay đổi trạng thái chuyển động (hoặc đứng yên) của vật.

Biểu thức định luật 1 Newton

Quán tính là gì? 

Quán tính

Tính chất duy trì trạng thái đứng yên hoặc chuyển động của vật được gọi là quán tính của vật.

• Chính nhờ quán tính mà mọi vật có xu hướng giữ nguyên vận tốc cả về hướng và độ lớn.
• Định luật 1 Newton còn được gọi là định luật quán tính.

Ứng dụng của quán tính trong đời sống hàng ngày

Giải thích một số hiện tượng trong đời sống:

• Nguyên nhân của nhiều vụ tai nạn
• Khi ngồi trên xe và phanh gấp, người sẽ lao về phía trước,…

Định luật 1 Newton trong chương trình Vật Lý lớp 10 là một phần kiến thức vô cùng quan trọng, thường xuất hiện trong các bài thi và có nhiều ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày. Hy vọng qua bài viết này, các em đã hiểu rõ lý thuyết và các dạng bài tập thường gặp về định luật 1 Newton.