Trong bài “Giải sinh 10 bài 4: Các nguyên tốc hóa học và nước” các em học sinh sẽ tìm thấy lời giải chi tiết cho các câu hỏi và bài tập liên quan đến vai trò của các nguyên tố hóa học và nước đối với sự sống. Đây là một tài liệu học tập hữu ích, giúp các em không chỉ hiểu sâu hơn về bài học mà còn nắm vững kiến thức nền tảng trong môn Sinh học lớp 10.
Câu hỏi mở đầu trang 23 Sinh 10 bài 4 Kết nối tri thức
Tìm hiểu sự tương tác giữa các thành phần hóa học của tế bào tạo nên sự sống không chỉ đáp ứng sự tò mò ham hiểu biết của con người mà còn đem lại nhiều ứng dụng thiết thực. Vậy các loại nguyên tố hóa học cấu tạo nên tế bào có gì đặc biệt?
Hướng dẫn trả lời:
Sự đặc biệt của các loại nguyên tố hóa học cấu tạo nên tế bào là: Sự tương tác đặc biệt của các phân tử hóa học trong tế bào đã làm xuất hiện các đặc tính nổi trội như khả năng sinh trưởng, sinh sản, cảm ứng,…
Trả lời câu hỏi dừng lại và suy ngẫm trang 25
Giải câu hỏi 1 trang 25 Sinh học 10
Hoàn thành bảng theo mẫu sau:
| Nhóm nguyên tố | Hàm lượng trong cơ thể người | Vai trò | Đại diện |
| Đa lượng | ? | ? | ? |
| Vi lượng | ? | ? | ? |
Hướng dẫn trả lời:
| Nhóm nguyên tố | Hàm lượng trong cơ thể người | Vai trò | Đại diện |
| Đại lượng | Chiếm tỉ lệ lớn. Trong đó, các nguyên tố C, H, O, N chiếm 96% khối lượng trong cơ thể người, còn lại các nguyên tố như Ca, P, K, S chiếm 3,4%. | Có vai trò chủ chốt cấu tạo nên mọi phân tử sinh học cũng như mọi thành phần hóa học của tế bào. | C, H, O, N, Ca, P, K, S |
| Vi lượng | Chỉ chiếm một lượng nhỏ trong cơ thể nhưng nếu thiếu chúng các hoạt động sống sẽ bị rối loạn. | Tham gia cấu tạo enzim, vitamin,… có vai trò điều tiết các quá trình trao đổi chất trong toàn bộ hoạt động sống của cơ thể. | Fe, Zn, Cu, Mn, I, F, Se |
Hướng dẫn trả lời câu hỏi 2 trang 25 Sinh học 10
Tại sao các phân tử có cùng số lượng nguyên tử carbon nhưng lại có đặc tính hóa học khác nhau?
Hướng dẫn trả lời:
Các phân tử có cùng số lượng nguyên tử carbon nhưng lại có tính chất hóa học khác nhau bởi vì:
– Nguyên tử carbon có 4 electron hóa trị ở lớp vỏ ngoài, cho phép nó tạo ra bốn liên kết cộng hóa trị với các nguyên tử carbon khác. Do đó, mặc dù có cùng số lượng nguyên tử carbon, chúng vẫn có thể hình thành các bộ khung carbon đa dạng với cấu hình không gian khác nhau.
– Bộ khung carbon có thể liên kết với các nguyên tử hydro, tạo thành các cấu trúc hydrocarbon đa dạng như mạch thẳng, mạch vòng, phân nhánh hoặc không phân nhánh. Khi các nhóm chức khác nhau liên kết với khung hydrocarbon, chúng hình thành nên các hợp chất hữu cơ phong phú.
– Hơn nữa, nguyên tử carbon có tính linh hoạt, có thể tạo ra các phân tử với cấu trúc và tính chất khác nhau dù có cùng số lượng nguyên tử (cùng công thức hóa học).
Giải câu hỏi dừng lại và suy ngẫm trang 27
Giải Sinh 10 bài 4 câu hỏi 1 trang 27
Cấu trúc hóa học của nước quy định các tính chất vật lí nào?
Hướng dẫn trả lời:
Cấu trúc hóa học của nước: Mỗi phân tử nước gồm một nguyên tử oxy liên kết với hai nguyên tử hydro qua liên kết cộng hóa trị. Nguyên tử oxy có độ âm điện lớn hơn hydro, do đó, trong phân tử nước, nguyên tử hydro mang điện tích dương (+), còn oxy mang điện tích âm (-), tạo cho nước đặc tính phân cực.
Cấu trúc hóa học của nước quyết định các tính chất vật lý sau:
– Sức căng bề mặt lớn: Tính phân cực cho phép các phân tử nước liên kết với nhau bằng liên kết hydro, khiến các phân tử nước trên bề mặt tiếp xúc với không khí gắn kết chặt chẽ, tạo nên sức căng bề mặt.
– Nhiệt dung riêng cao: Do các phân tử nước liên kết với nhau bằng nhiều liên kết hydro, cần một lượng nhiệt lớn để tăng nhiệt độ của nước, tạo nên nhiệt dung riêng cao.
Câu 2 trang 27 sinh 10 bài 4 kết nối tri thức
Nước có vai trò như thế nào trong tế bào?
Hướng dẫn trả lời:
Nước đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với tế bào:
- Nước là thành phần chính cấu tạo nên tế bào và cơ thể.
- Với tính phân cực, nước có khả năng hòa tan nhiều chất thiết yếu cho các hoạt động sống của tế bào.
- Nước là nguyên liệu và môi trường cho nhiều phản ứng sinh hóa diễn ra trong tế bào.
- Nước giúp định hình cấu trúc không gian của nhiều phân tử hữu cơ trong tế bào, đảm bảo cho chúng thực hiện các chức năng sinh học và hỗ trợ điều hòa nhiệt độ của tế bào cũng như cơ thể.
Giải câu 3 trang 27 Sinh học 10
Tại sao hằng ngày chúng ta cần phải uống đủ nước?
Hướng dẫn trả lời:
Hàng ngày, chúng ta cần uống đủ nước vì:
- Nước đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc và hoạt động của cơ thể. Cơ thể cần duy trì mức cân bằng nước ổn định để hoạt động bình thường, và khi thiếu nước, các chức năng sống sẽ bị ảnh hưởng.
- Lượng nước đưa vào cơ thể sẽ được các tế bào sử dụng hoặc bị thải ra ngoài qua các hoạt động bài tiết như nước tiểu, phân, mồ hôi,… gây thiếu hụt nước. Vì vậy, để duy trì sự cân bằng nước, chúng ta cần uống đủ nước mỗi ngày.
Trả lời câu hỏi luyện tập và vận dụng trang 27
Câu 1 trang 27 Sinh học 10
Nguồn carbon cung cấp cho các tế bào trong cơ thể chúng ta được lấy từ đâu? Giải thích?
Hướng dẫn trả lời:
Nguồn carbon cung cấp cho tế bào trong cơ thể chúng ta được lấy từ các chất dinh dưỡng có trong thức ăn, bao gồm carbohydrate, lipid, protein và nucleic acid. Khi thức ăn được nạp vào cơ thể, nó sẽ được phân giải thành các chất dinh dưỡng đơn giản, sau đó được hấp thụ vào máu và vận chuyển đến các tế bào. Tại các tế bào, hàng loạt phản ứng sinh hóa diễn ra, sử dụng nguồn carbon và các chất khác trong dinh dưỡng để tổng hợp nên các hợp chất đặc trưng của cơ thể.
Giải câu 2 trang 27 Sinh học 10 bài 4
Mọi sinh vật đều có thành phần các nguyên tố hóa học trong tế bào về cơ bản giống nhau. Điều này nói lên điều gì về mối quan hệ tiến hóa giữa các sinh vật trên Trái Đất?
Hướng dẫn trả lời:
Mọi sinh vật đều có thành phần các nguyên tố hóa học trong tế bào về cơ bản giống nhau cho thấy các loài sinh vật trên Trái Đất đều có chung nguồn gốc tổ tiên (sinh vật tổ tiên).
Giải sinh 10 bài 4 Câu 3 trang 27
Tại sao khi tìm kiếm sự sống trong vũ trụ, các nhà thiên văn học lại tìm kiếm ở những hành tinh có dấu vết của nước?
Hướng dẫn trả lời:
Nước đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự sống của tế bào và cơ thể:
- Nước là thành phần chính cấu tạo nên tế bào và cơ thể.
- Với tính phân cực, nước có khả năng hòa tan nhiều chất cần thiết cho các hoạt động sống của tế bào.
- Nước là nguyên liệu và môi trường cho nhiều phản ứng sinh hóa diễn ra trong tế bào.
- Nước góp phần định hình cấu trúc không gian của các phân tử hữu cơ trong tế bào, giúp chúng thực hiện các chức năng sinh học, đồng thời hỗ trợ điều hòa nhiệt độ của tế bào và cơ thể.
Ngoài ra, xét về lịch sử phát sinh và phát triển của sự sống trên Trái Đất, nước chính là môi trường sống đầu tiên của mọi sinh vật trên hành tinh này.
Điều đó cho thấy nước là yếu tố thiết yếu cho sự sống. Do vậy, khi tìm kiếm sự sống trong vũ trụ, các nhà thiên văn học luôn chú ý đến những hành tinh có dấu hiệu của nước.
Bài viết này không chỉ cung cấp cho học sinh những lời giải cụ thể mà còn giúp các em hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa các nguyên tố hóa học và nước trong sự sống. Đây là tài liệu quan trọng giúp các em củng cố nền tảng kiến thức và giúp các em đạt kết quả cao trong học tập.
<<Xem thêm>> Giải sinh 10 bài 5 kết nối tri thức: Các phân tử học đầy đủ nhất
Tác giả:
thaovy
Chào các bạn! Mình là Thảo Vy - Sinh viên K28 - Đại học Sư phạm Hà Nội. Với nhiều năm kinh nghiệm giảng dạy, chuyên môn vững vàng, phương pháp sư phạm hiện đại và nhiệt huyết làm nghề hy vọng sẽ giúp các em đạt kết quả tốt nhất.
