Soạn văn Hải Khẩu Linh từ đền thiêng cửa bể Ngữ văn 12

Trong chương trình Ngữ văn 12, tác phẩm Hải Khẩu Linh từ đền thiêng cửa bể không chỉ mang giá trị nghệ thuật cao mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc về văn hóa và tâm linh. Bài viết này sẽ hướng dẫn các em soạn văn một cách chi tiết, từ đó nắm vững nội dung và cảm nhận tác phẩm.

Trước khi đọc

Câu 1 sách giáo khoa Ngữ văn 12 Tập 1

Chia sẻ cảm nhận của bạn về một số truyện dân gian có yếu tố kỳ ảo mà bạn đã đọc.

Trả lời:

Tấm Cám là câu chuyện cổ tích nổi tiếng của Việt Nam, chứa nhiều yếu tố thần kỳ như quả thị, xương cá bống biến thành váy áo cho Tấm, hay hình ảnh ông Bụt hiện ra giúp đỡ. Những yếu tố này không chỉ làm cho câu chuyện thêm phần hấp dẫn mà còn phản ánh sự trợ giúp từ thế lực siêu nhiên cho những con người thiện lành. Đồng thời, truyện cũng khắc họa cuộc đấu tranh giữa thiện và ác, với thông điệp về sự công bằng và sự trả giá cho hành động xấu.

Câu 2 Soạn hải khẩu linh từ đền thiêng cửa bể Ngữ văn 12

Kể tên một số truyện truyền kỳ có yếu tố kỳ ảo mà bạn biết. Bạn có ấn tượng với tác phẩm nào nhất? Vì sao?

Trả lời:

Một số truyện truyền kỳ có yếu tố kỳ ảo nổi bật trong văn học Việt Nam có thể kể đến như:

• “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” (trong Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ)
• “Người con gái Nam Xương” (trong Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ)
• “Chuyện cây gạo” (trong Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ)
• “Liêu trai chí dị” (của Bồ Tùng Linh)
• “Câu chuyện đêm giao thừa” (trong Lĩnh Nam chích quái)

Trong tác phẩm “Người con gái Nam Xương”, Vũ Nương, một người phụ nữ hiền lành và nết na, bị chồng là Trương Sinh nghi ngờ không chung thủy chỉ vì lời nói vô tư của con nhỏ. Trong đau khổ, cô gieo mình xuống sông Hoàng Giang và được Linh Phi, vợ vua Thủy Tề, cứu giúp, sống dưới thủy cung nhưng không thể trở về dương thế. Yếu tố kỳ ảo nằm ở sự cứu giúp của thần linh và cuộc sống tại thủy cung. Tác phẩm phản ánh bi kịch của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, chịu nhiều oan khuất và bất công, đồng thời thể hiện giá trị nhân văn sâu sắc.

Trong khi đọc

1. Giới thiệu lai lịch và chân dung nhân vật chính:

• Nguyễn Cơ – cung phi triều Trần, con gái của một nhà quan.
• Tiểu tự là Bích Châu.
• Cô có tính cách đứng đắn, dung nhan xinh đẹp và hiểu biết về âm luật.
• Vua Duệ Tông đã kén cô vào cung.

2. Chi tiết gợi sự linh thiêng, huyền bí tác động đến cảm xúc

• Hình ảnh Bích Châu xuất hiện trong giấc mơ của vua Trần Duệ Tông với sắc đẹp lộng lẫy, rực rỡ.
• Cung điện nơi Bích Châu sống dưới đáy biển tráng lệ và nguy nga.
• Long Quân đã giúp vua Trần Duệ Tông đánh bại quân Chiêm Thành; Bích Châu giúp vua tìm lại con trai.
• Những chi tiết linh thiêng này kích thích trí tò mò và gợi cảm giác thiêng liêng, tạo cảm xúc mạnh mẽ cho người đọc.

3. Dự đoán về hành động, ứng xử của nhân vật Bích Châu

• Khi biết vua Trần Duệ Tông đi đánh Chiêm Thành, Bích Châu lo lắng và sẵn sàng hỗ trợ vua.
• Khi vua bị bao vây, cô sẽ dùng phép thuật để cứu giúp và khuyên vua tha mạng cho vua Chiêm Thành.
• Khi trở về cung điện dưới đáy biển, Bích Châu sẽ bù đắp cho con trai những năm tháng thiếu mẹ.
• Khi gặp lại chồng cũ, cô sẽ không trách móc mà chúc phúc cho anh.

4. Dự đoán diễn biến câu chuyện

• Vua Trần Duệ Tông chiến thắng quân Chiêm Thành.
• Vua tìm thấy con trai của mình.
• Bích Châu trở về cung điện dưới đáy biển.
• Vua Trần Duệ Tông lập đền thờ Bích Châu.

5. Nội dung đối thoại qua thư giữa Quảng Lợi vương và Lê Thánh Tông

• Hai bên tranh luận về chủ quyền vùng đất Lạng Sơn.
• Quảng Lợi vương trình bày bằng chứng lịch sử để chứng minh Lạng Sơn thuộc về Đại Minh.
• Lê Thánh Tông bác bỏ các bằng chứng và khẳng định chủ quyền của Đại Việt.

6. Chi tiết thực thi luật pháp ở thủy cung

• Bích Châu bị nghi oan đã được xét xử công khai.
• Bằng chứng được đưa ra và thẩm tra kỹ lưỡng.
• Có hệ thống cơ quan thực thi và hình phạt rõ ràng.

7. Sự lặp lại của yếu tố “giấc mộng”

• Giấc mộng của vua Trần Duệ Tông.
• Giấc mộng của Bích Châu.
• Giấc mộng của con trai Bích Châu.

Sau khi đọc

Câu 1 Soạn ngữ văn 12 Kết nối tri thức

Lập bảng thống kê các sự kiện, nhân vật, chi tiết… có tính chất linh thiêng, kỳ ảo xuất hiện trong văn bản.

Trả lời:

Câu 2 Soạn ngữ văn 12 trang 105

Thông qua lời can gián, suy nghĩ và hành động của Bích Châu, bạn nhận xét gì về phẩm chất, đức tính của mẫu hình người phụ nữ mà tác giả xây dựng trong truyện?

Trả lời:

Mẫu hình người phụ nữ trong truyện thể hiện những phẩm chất như nết na, đức hạnh, chung thủy, kiên cường, mạnh mẽ, hiếu thảo, yêu thương con cái, trí tuệ, thông minh và giản dị.

Câu 3 Hướng dẫn soạn văn 12 Sách mới 

Sự kết hợp giữa yếu tố lịch sử và yếu tố kỳ ảo trong câu chuyện đã đóng vai trò như thế nào trong việc thể hiện thông điệp của tác phẩm?

Trả lời:

• Yếu tố lịch sử:
  • Giúp người đọc hiểu rõ bối cảnh xã hội.
  • Thể hiện lòng yêu nước và tinh thần dân tộc.
• Yếu tố kỳ ảo:
  • Tạo ra sự ly kỳ, hấp dẫn, khiến người đọc thêm phần tò mò.
  • Thể hiện niềm tin vào sức mạnh con người, công lý và lẽ phải.

→ Sự kết hợp giữa yếu tố lịch sử và yếu tố kỳ ảo trong câu chuyện góp phần làm cho tác phẩm trở nên hấp dẫn, lôi cuốn, đồng thời mang giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao.

Câu 4 Soạn trang 105 sách giáo khoa Ngữ văn 12

Trong số các chi tiết, sự việc kỳ ảo trong Đền thiêng cửa bể, bạn cho rằng chi tiết nào hấp dẫn nhất? Tại sao?

Trả lời:

Trong số các chi tiết kỳ ảo trong Đền thiêng cửa bể, tôi thấy chi tiết về con rùa vàng là hấp dẫn nhất. Bởi vì:

• Kích thước khổng lồ, hoàn toàn khác biệt so với bình thường.
• Rùa có khả năng nói tiếng người và hỗ trợ người khác.

Câu 5 Ngữ văn 12 Tập 1 Kết nối tri thức 

Nêu suy nghĩ của bạn về quan điểm hiện thực của tác giả thể hiện qua:

1. Việc miêu tả bộ máy nhà nước của Quảng Lợi vương.
2. Nội dung hai bức thư trao đổi giữa vua Lê Thánh Tông và Quảng Lợi vương.

Trả lời:

1. Miêu tả bộ máy nhà nước của Quảng Lợi vương cho thấy bộ máy này còn đơn giản, chưa có sự phân chia quyền lực rõ ràng.
2. Nội dung hai bức thư giữa vua Lê Thánh Tông và Quảng Lợi vương phản ánh mâu thuẫn giữa hai thế lực: triều đình Lê – Trịnh và nhà Nguyễn.

Câu 6 Ngữ văn 12 Tập 1 trang 105

Trình bày nhận xét về nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ đối thoại trong văn bản.

Trả lời:

Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ đối thoại trong văn bản giúp:

• Tái hiện cuộc trò chuyện giữa các nhân vật một cách chân thực, sinh động.
• Thể hiện tính cách và đặc điểm của từng nhân vật.
• Tăng tính biểu cảm và tạo hình cho ngôn ngữ.
• Phản ánh quan niệm và giá trị văn hóa của dân tộc.

Câu 7 Ngữ văn 12 Sách mới

Bình luận về chi tiết Bích Châu hiển linh giúp vua thắng trận và việc nàng được lập đền thờ.

Trả lời:

Chi tiết Bích Châu hiển linh giúp vua chiến thắng trận và việc lập đền thờ cho nàng là một sáng tạo nghệ thuật độc đáo của tác giả. Sự kết hợp giữa yếu tố lịch sử và yếu tố kỳ ảo thể hiện niềm tin vào sự bất tử của linh hồn và lòng biết ơn của nhân dân đối với những người có công với đất nước.

Kết nối đọc – viết

Bài tập trang 105 Ngữ văn 12 

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu cảm nhận của bạn về hình tượng nhân vật Bích Châu trong tác phẩm.

Trả lời:

Hình tượng nhân vật Bích Châu trong Hải khẩu linh từ thực sự đáng ngưỡng mộ. Bích Châu không chỉ là một người phụ nữ thông minh, can đảm mà còn có tấm lòng nhân ái. Dù trải qua nhiều khó khăn, gian khổ trong cuộc sống, cô vẫn kiên trì, không bao giờ từ bỏ. Sự quyết tâm đã giúp cô vượt qua mọi thử thách và trở thành nguồn cảm hứng cho mọi người xung quanh nhờ sự tận tụy và lòng nhân ái. Bên cạnh đó, hình ảnh Bích Châu còn thể hiện niềm tin vào sức mạnh siêu nhiên và sự phù trợ của thần linh trong cuộc chiến chống giặc ngoại xâm. Hành động dâng mình cứu nước của nàng ca ngợi lòng yêu nước, tinh thần dũng cảm và ý chí quyết thắng của nhân dân. Bích Châu trở thành biểu tượng cao đẹp về lòng yêu nước và đức hy sinh, mang giá trị nhân văn sâu sắc.

Qua bài soạn văn Hải Khẩu Linh từ đền thiêng cửa bể, chúng ta không chỉ hiểu rõ nội dung mà còn cảm nhận được tinh thần dân tộc và lòng yêu nước trong tác phẩm. Bài viết với nội dung ngắn gọn, xúc tích hy vọng các em học sinh có thể nắm bắt hết được kiến thức đã truyền đạt trong bài.

<<Xem thêm>> Hướng dẫn soạn bài nhân vật quan trọng Ngữ văn 12 chi tiết