Biểu hiện, hệ quả, ý nghĩa khu vực hoá kinh tế – Địa lý 11

Toàn cầu hóa và khu vực hóa kinh tế là gì? Quá trình này có ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế thế giới nói chung và nền kinh tế của mỗi quốc gia nói riêng? Những thông tin trong bài viết dưới đây Kiến thức THPT sẽ giúp các bạn hiểu rõ về khu vực hóa kinh tế.

Toàn cầu hóa kinh tế là gì?

Toàn cầu hóa kinh tế

Toàn cầu hóa kinh tế là quá trình các hoạt động kinh tế như hàng hóa, dịch vụ, công nghệ, vốn, lao động… tăng lên nhanh chóng và vượt qua mọi biên giới quốc gia cũng như khu vực trên toàn thế giới. Quá trình này tạo ra sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế, nhằm hướng tới một nền kinh tế thế giới hội nhập và thống nhất.

Các biểu hiện của toàn cầu hóa kinh tế

– Việc dịch chuyển hàng hóa, dịch vụ, công nghệ, vốn, lao động,… giữa các quốc gia ngày càng trở nên dễ dàng và phạm vi được mở rộng. Các hợp tác song phương và đa phương đã trở nên phổ biến, với nhiều hiệp định được ký kết.

– Các công ty xuyên quốc gia ngày càng mở rộng phạm vi hoạt động. Hệ thống các công ty này đã có mặt ở nhiều quốc gia, tạo nên sự liên kết chặt chẽ và góp phần làm cho quá trình toàn cầu hóa trở nên sâu sắc hơn.

– Mạng lưới tài chính toàn cầu phát triển nhanh chóng, việc di chuyển các luồng vốn quốc tế và tự do tham gia các dịch vụ tài chính trên toàn thế giới trở nên thuận lợi hơn, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế.

– Nhiều tổ chức kinh tế thế giới được hình thành và ngày càng mở rộng, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế – xã hội của các quốc gia và toàn thế giới.

– Các hiệp ước, nghị định, hiệp định và tiêu chí toàn cầu trong sản xuất kinh doanh được nhiều quốc gia tham gia và áp dụng rộng rãi.

Các công ty xuyên quốc gia mở rộng phạm vi hoạt động

Hệ quả của toàn cầu hóa kinh tế

Hệ quả tích cực

– Thúc đẩy chuyên môn hóa, hợp tác hóa, tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, và phát triển chuỗi liên kết toàn cầu.

– Tăng cường mối liên hệ và ảnh hưởng lẫn nhau giữa các quốc gia, khu vực; mở ra nhiều cơ hội để giao lưu, trao đổi những thành tựu của khoa học kỹ thuật tiên tiến và công nghệ hiện đại.

– Tạo ra và mở rộng các mạng lưới liên kết.

Hệ quả tiêu cực

– Gia tăng nhanh chóng khoảng cách giàu nghèo.

– Đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết như: giữ gìn bản sắc dân tộc và giữ vững tính tự chủ quốc gia về kinh tế.

Ảnh hưởng của toàn cầu hóa kinh tế đối với các nước trên thế giới

Tích cực

– Toàn cầu hóa mang lại nhiều cơ hội cho các nước tiếp cận các nguồn lực cần thiết cho quá trình sản xuất kinh doanh như nguyên liệu, vốn, công nghệ và thị trường.

– Tạo điều kiện để các nước nâng cao năng suất và hiệu quả trong sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường quốc tế, góp phần cải thiện mức sống của người dân và giải quyết việc làm cho người lao động.

– Thúc đẩy các nước thay đổi chính sách để tiếp cận thị trường, cải cách kinh tế, đổi mới công nghệ nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, đầu tư vào cơ sở hạ tầng và tạo môi trường thu hút đầu tư.

Tiêu cực

– Gia tăng sự bất bình đẳng và phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia, làm gia tăng khoảng cách giàu nghèo.

>> Xem thêm: Một số vấn đề an ninh toàn cầu

Khu vực hóa kinh tế

Khu vực hóa kinh tế là sự liên kết hợp tác kinh tế của các quốc gia trong mỗi khu vực dựa trên sự tương đồng về địa lý, văn hóa, xã hội hoặc có chung mục tiêu và lợi ích phát triển.

Biểu hiện của khu vực hóa kinh tế

– Ngày càng có nhiều tổ chức khu vực trên thế giới được hình thành và mở rộng quy mô, chẳng hạn như: Hiệp định Tự do Thương mại Bắc Mỹ (NAFTA), Liên minh châu Âu (EU), Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC), Khối Thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR)…

– Các hình thức hợp tác trong khu vực ngày càng đa dạng và phong phú, bao gồm: liên minh kinh tế, hợp tác kinh tế, liên minh thuế quan…

Liên minh Châu Âu (EU)

Hệ quả của khu vực hóa kinh tế

Hệ quả tích cực:

– Tạo điều kiện và cơ hội thuận lợi để gắn kết, xây dựng một môi trường phát triển ổn định và hợp tác.

– Tạo khả năng khai thác hiệu quả và bổ sung nguồn lực phát triển kinh tế của mỗi quốc gia, góp phần thúc đẩy nhanh sự phát triển kinh tế – xã hội.

– Góp phần giảm bớt áp lực và sự phụ thuộc vào các nước ngoài khu vực, đồng thời tạo dựng vị thế của khu vực trên trường quốc tế.

Hệ quả tiêu cực:

– Làm xuất hiện các vấn đề cần quan tâm đối với mỗi quốc gia như: tự chủ về kinh tế, cạnh tranh kinh tế, và chênh lệch trình độ phát triển kinh tế giữa các quốc gia trong khu vực.

Ý nghĩa của khu vực hóa kinh tế đối với các nước trên thế giới

– Việc tham gia các tổ chức khu vực tạo điều kiện thuận lợi cho mỗi quốc gia thu hút nguồn vốn từ bên ngoài và hợp tác phát triển, đồng thời thúc đẩy nhanh quá trình toàn cầu hóa.

– Thông qua các tổ chức khu vực, mỗi quốc gia thành viên có cơ hội mở rộng quan hệ kinh tế, xây dựng một khu vực phát triển hài hòa, ổn định và bền vững, cũng như giải quyết các vấn đề chung của khu vực.