Trong bài Lịch sử 12 bài 15, chúng ta sẽ giải những bài tập liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của Hồ Chí Minh.Phần giải bài tập ngắn gọn với nội dung quan trọng giúp học sinh hiểu rõ hơn về vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam.
Câu hỏi mở đầu trang 88 lịch sử 12
Theo em, những yếu tố nào đã góp phần tạo nên “đạo đức, trí tuệ, nhân cách” sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh? Hãy chia sẻ những điều em biết về tiến trình hoạt động cách mạng của Người.
Trả lời:
Một số yếu tố hình thành nên “đạo đức, trí tuệ, nhân cách” trong sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh bao gồm: hoàn cảnh đất nước, quê hương, gia đình, cùng với lòng yêu nước, ý chí kiên cường và tinh thần ham học hỏi của chính bản thân Người.
Dưới đây là một số hiểu biết của em về quá trình hoạt động cách mạng của Người:
- Vào ngày 5-6-1911, Nguyễn Tất Thành (được gọi là Văn Ba) đã rời Bến Nhà Rồng trên con tàu La-tu-sơ Tơ-rê-vin, bắt đầu cuộc hành trình tìm kiếm con đường cứu nước.
- Từ năm 1911 đến năm 1917, Nguyễn Tất Thành đã đặt chân đến nhiều quốc gia ở châu Á và châu Phi, tích cực tìm hiểu cuộc sống của nhân dân lao động.
- Trong giai đoạn từ 1919 đến 1941, Nguyễn Ái Quốc hoạt động cách mạng tại nhiều quốc gia như Pháp, Liên Xô, Xiêm và Trung Quốc.
- Vào tháng 2 năm 1941, Nguyễn Ái Quốc trở về nước để trực tiếp lãnh đạo cách mạng.
- Tháng 8-1945, Hồ Chí Minh cùng với Trung ương Đảng và Mặt trận Việt Minh đã lãnh đạo nhân dân thực hiện Tổng khởi nghĩa giành chính quyền thành công, và Người được bầu làm Chủ tịch Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
- Từ năm 1945 đến 1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng với Trung ương Đảng đã lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.
Những yếu tố ảnh hưởng đến cuộc đời và sự nghiệp Hồ Chí Minh
Câu hỏi 1 Lịch Sử 12 trang 91
Khai thác thông tin và các tư liệu 1, 2 trong mục, hãy nêu một số yếu tố ảnh hưởng đến cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Trả lời:
Hoàn cảnh đất nước
- Việt Nam là một quốc gia có nền văn hiến lâu đời. Qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, nhân dân Việt Nam đã hình thành những truyền thống quý báu như lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết và nhân nghĩa.
- Bắt đầu từ giữa thế kỷ XIX, thực dân Pháp đã xâm lược và dần dần thiết lập chế độ cai trị tại Việt Nam. Dưới ách thực dân, nền độc lập dân tộc cùng quyền tự do của phần lớn nhân dân bị tước đoạt.
- Vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, các phong trào yêu nước chống Pháp đều thất bại. Đấu tranh giành độc lập cho dân tộc, tự do và hạnh phúc cho nhân dân trở thành nhiệm vụ cấp bách, cũng là khát vọng suốt đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Hoàn cảnh quê hương
- Nghệ An là vùng đất có truyền thống hiếu học và khoa bảng, nơi mà người dân luôn chăm chỉ, cần cù trong lao động. Đây cũng là nơi nổi tiếng với những làn điệu dân ca ví, giặm và là quê hương của nhiều danh nhân.
- Tại Nghệ An, truyền thống đấu tranh kiên cường chống lại sự thống trị của thực dân Pháp và phong kiến tay sai cũng rất mạnh mẽ.
- Đầu thế kỷ XX, cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp đã dẫn đến sự hình thành khu công nghiệp Vĩnh – Bến Thuỷ. Nhờ đó, Nghệ An trở thành một trung tâm công nghiệp và thương mại lớn ở Bắc miền Trung, tạo điều kiện cho thanh niên, trí thức yêu nước và giai cấp công nhân tiếp thu nhiều tư tưởng mới của thời đại.
Hoàn cảnh gia đình
- Hồ Chí Minh sinh ra trong một gia đình nhà nho yêu nước, với cha là Nguyễn Sinh Sắc và mẹ là Hoàng Thị Loan.
- Nguyễn Sinh Sắc là một nhà nho yêu nước, từng đỗ Cử nhân tại trường thi Nghệ An (1894) và đỗ Phó bảng (1901). Ông là hình mẫu về ý chí vượt khó và là người thầy mẫu mực trong việc dạy chữ và dạy người.
- Bà Hoàng Thị Loan, con gái của nhà nho yêu nước Hoàng Xuân Đường, là người sống chan hòa, khéo léo trong việc nông và dệt vải. Bà đã nuôi dưỡng các con bằng tình yêu thương và những điệu hò, câu ví, giặm.
- Dù phải trải qua một tuổi thơ đầy khó khăn, nhưng nền nếp và truyền thống hiếu học, cùng tình yêu thương trong gia đình đã giúp Chủ tịch Hồ Chí Minh sớm hình thành nhân cách tốt đẹp và đồng cảm sâu sắc với nhân dân lao động.
Tiểu sử và tiến trình hoạt động cách mạng của Hồ Chí Minh
Câu hỏi 2 lịch sử 12 trang 93
Hãy tóm tắt nét cơ bản và tiến trình hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh (1911-1969).
Trả lời:
Thời niên thiếu và những hoạt động đầu tiên (1890-1911)
- Hồ Chí Minh đã có một tuổi thơ gắn bó với làng Sen. Năm 1895, Người được cha đưa vào Huế, theo học tại Trường Tiểu học Pháp – Việt Đông Ba, sau đó là Trường Quốc học Huế.
- Từ năm 1909, Nguyễn Tất Thành đã đi đến nhiều tỉnh phía Nam, trong đó có Bình Định (1909), dạy học tại Trường Dục Thanh ở Phan Thiết (1910) và sau đó vào Sài Gòn (1911).
- Ngày 5-6-1911, Nguyễn Tất Thành (lấy tên mới là Văn Ba) đã rời Bến Nhà Rồng trên con tàu La-tu-sơ Tơ-rê-vin, bắt đầu hành trình tìm kiếm con đường cứu nước.
Những năm tháng hoạt động ở nước ngoài (1911-1941)
- Từ năm 1911 đến năm 1920
- Trong khoảng thời gian từ 1911 đến 1917, Nguyễn Tất Thành đã đến nhiều quốc gia ở châu Á và châu Phi, tích cực tìm hiểu cuộc sống của nhân dân lao động.
- Năm 1917, Nguyễn Tất Thành trở lại Pháp. Đến năm 1919, Người đại diện cho những người Việt Nam yêu nước tại Pháp gửi tới Hội nghị Véc-xai bản Yêu sách của nhân dân An Nam, ký tên là Nguyễn Ái Quốc.
- Tháng 7-1920, Nguyễn Ái Quốc đã đọc Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa của V. Lê-nin.
- Tháng 12-1920, Nguyễn Ái Quốc đã bỏ phiếu tán thành Quốc tế Cộng sản và tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp, trở thành người cộng sản đầu tiên của Việt Nam.
- Từ năm 1921 đến năm 1930
- Từ năm 1921 đến tháng 6-1923, Nguyễn Ái Quốc hoạt động tại Pháp, tham gia thành lập Hội Liên hiệp các dân tộc thuộc địa, làm Chủ nhiệm và chủ bút Báo Người cùng khổ,…
- Tháng 6-1923, Người rời Pháp và đến Liên Xô, tích cực tham gia vào phong trào cộng sản quốc tế.
- Từ tháng 11-1924 đến giữa năm 1927, Nguyễn Ái Quốc rời Liên Xô và đến Quảng Châu (Trung Quốc), nơi thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên và ra mắt báo Thanh niên (1925).
- Từ giữa năm 1927 đến cuối năm 1929, Người hoạt động cách mạng tại Pháp, Bỉ, Đức và Xiêm.
- Đầu năm 1930, Nguyễn Ái Quốc triệu tập và chủ trì Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản, thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam tại Hương Cảng (Trung Quốc), đồng thời soạn thảo Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng.
- Từ năm 1930 đến năm 1941
- Năm 1933, Nguyễn Ái Quốc hoạt động tại Liên Xô.
- Năm 1938, Người rời Liên Xô trở lại Trung Quốc và tiếp tục hoạt động cách mạng ở đây.
- Ngày 28-1-1941, sau hơn 30 năm xa Tổ quốc, Nguyễn Ái Quốc trở về nước, trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam.
Trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam (1941-1969)
- Từ năm 1941 đến năm 1945
- Nguyễn Ái Quốc đã triệu tập và chủ trì Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương vào tháng 5-1941.
- Người tham gia thành lập Việt Nam Độc lập đồng minh (Việt Minh) và chỉ đạo xây dựng lực lượng vũ trang cùng căn cứ địa cách mạng.
- Tháng 8-1942, Nguyễn Ái Quốc lấy tên là Hồ Chí Minh, sang Trung Quốc tìm kiếm sự liên minh quốc tế. Đến tháng 9-1944, Hồ Chí Minh trở về nước và tiếp tục lãnh đạo cách mạng.
- Vào tháng 8-1945, Hồ Chí Minh cùng với Trung ương Đảng và Mặt trận Việt Minh lãnh đạo nhân dân thực hiện Tổng khởi nghĩa giành chính quyền thành công, và Người được bầu làm Chủ tịch Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
- Ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội), Hồ Chí Minh đã đọc Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
- Từ năm 1945 đến năm 1969
- Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng với Trung ương Đảng lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954).
- Tháng 1-1946, Hồ Chí Minh được Quốc hội khóa I bầu làm Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Tại Đại hội lần thứ II của Đảng Cộng sản Đông Dương (tháng 2-1951), Người được bầu làm Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. - Tháng 10-1956, Hồ Chí Minh giữ chức Chủ tịch Đảng, kiêm Tổng Bí thư Đảng Lao động Việt Nam. Tại Đại hội lần thứ III của Đảng (tháng 9-1960), Người tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Đảng Lao động Việt Nam.
- Ngày 2-9-1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời tại Hà Nội.
Phần câu hỏi luyện tập và vận dụng
Câu hỏi luyện tập trang 93 Kết nối tri thức
Lập trục thời gian (theo ý tưởng của em) thể hiện những nét chính về tiến trình hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Trả lời:
1890-1911: Thời niên thiếu và bước khởi đầu
- 1890: Hồ Chí Minh sinh ra và lớn lên ở làng Sen.
- 1895: Theo cha vào Huế, học tại Trường Tiểu học Pháp – Việt Đông Ba.
- 1909-1911: Dạy học tại Bình Định và Phan Thiết, sau đó vào Sài Gòn.
1911-1941: Hoạt động ở nước ngoài
- 5-6-1911: Rời Bến Nhà Rồng, bắt đầu hành trình tìm đường cứu nước.
- 1911-1917: Đi nhiều nước châu Á và châu Phi, tìm hiểu cuộc sống nhân dân lao động.
- 1919: Gửi bản Yêu sách của nhân dân An Nam tới Hội nghị Véc-xai.
- 1920: Tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp.
- 1925: Ra báo Thanh niên, thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên.
- 1930: Thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam tại Hương Cảng.
1941-1969: Lãnh đạo cách mạng Việt Nam
- 28-1-1941: Về nước, trực tiếp lãnh đạo cách mạng.
- 8-1945: Lãnh đạo Tổng khởi nghĩa giành chính quyền, trở thành Chủ tịch Chính phủ lâm thời.
- 2-9-1945: Đọc Tuyên ngôn Độc lập, thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
- 1945-1954: Lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
- 1-1946: Được bầu làm Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
- 1960: Bầu làm Chủ tịch Đảng Lao động Việt Nam.
- 2-9-1969: Qua đời tại Hà Nội, để lại di sản lớn cho dân tộc.
Câu hỏi vận dụng lịch sử 12 sách mới
Viết bài giới thiệu về một cuốn sách hoặc một bộ phim về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nêu cảm nghĩ của em về cuốn sách hoặc bộ phim đó.
Trả lời:
Giới thiệu về cuốn sách “Búp sen xanh”
Cuốn sách “Búp sen xanh” của tác giả Sơn Tùng là một tác phẩm nổi bật viết về cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Xuất bản lần đầu vào năm 1987, cuốn sách nhanh chóng trở thành một trong những tác phẩm được yêu thích nhất trong kho tàng văn học Việt Nam. Được viết dưới dạng hồi ký, “Búp sen xanh” không chỉ đơn thuần là một tài liệu lịch sử mà còn là một bức chân dung sống động về một con người vĩ đại, một tâm hồn cao đẹp và một trái tim yêu nước nồng nàn.
Nội dung của cuốn sách xoay quanh những năm tháng đầu đời của Hồ Chí Minh, từ thời niên thiếu ở làng Sen cho đến những bước chân đầu tiên trong sự nghiệp cách mạng. Tác giả khéo léo kết hợp giữa những sự kiện lịch sử với những cảm xúc cá nhân, giúp người đọc không chỉ hiểu rõ về con đường hoạt động cách mạng của Người mà còn cảm nhận được những nỗi đau, mất mát và khát vọng tự do của dân tộc.
Một điểm nổi bật của “Búp sen xanh” là cách tác giả đã khắc họa hình ảnh Hồ Chí Minh với sự gần gũi và chân thực. Người không chỉ là một nhà lãnh đạo vĩ đại mà còn là một người cha, một người bạn, và một người dân bình thường. Những câu chuyện về tuổi thơ, những kỷ niệm đẹp đẽ và những bài học từ cha mẹ đã góp phần hình thành nên nhân cách và tư tưởng của Người. Qua cuốn sách, chúng ta thấy được sự hình thành của một tâm hồn lớn, một lòng yêu nước sâu sắc và một ý chí kiên cường.
Cảm nghĩ của tôi về cuốn sách này rất sâu sắc. “Búp sen xanh” không chỉ là một tác phẩm lịch sử mà còn là một bài học về lòng yêu nước và trách nhiệm với đất nước. Đọc cuốn sách, tôi cảm nhận được sự hy sinh lớn lao của Hồ Chí Minh cho quê hương, đất nước và dân tộc. Những trang sách như thổi bùng lên trong tôi ngọn lửa yêu nước, khơi dậy tinh thần trách nhiệm với thế hệ mai sau.
Ngoài ra, cuốn sách cũng khiến tôi suy nghĩ về giá trị của tri thức và sự học hỏi. Hồ Chí Minh đã không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức và kinh nghiệm từ cuộc sống, từ nhân dân, từ những người xung quanh. Điều này thật sự là một tấm gương sáng cho thế hệ trẻ hiện nay trong việc học tập, rèn luyện bản thân để phục vụ đất nước.
Tóm lại, “Búp sen xanh” là một cuốn sách tuyệt vời không chỉ dành cho những ai yêu mến lịch sử mà còn cho mọi độc giả muốn hiểu về một con người vĩ đại đã góp phần làm nên trang sử hào hùng của dân tộc. Cuốn sách để lại trong tôi nhiều cảm xúc và suy nghĩ, là nguồn động lực để tôi phấn đấu không ngừng trong cuộc sống.
Qua phần giải bài tập lịch sử 12 bài 15, chúng ta có cái nhìn sâu sắc về những cống hiến to lớn của Hồ Chí Minh trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và sự nghiệp xây dựng đất nước.
<<Xem thêm>> Giải Lịch sử 12 bài 14 Kết nối tri thức đầy đủ cho học sinh