Soạn bài Dưới bóng hoàng lan – Ngữ văn 10 Kết nối tri thức

Hướng dẫn soạn bài Dưới bóng hoàng lan  trong chương trình Kết nối tri thức với các trình bày ngắn gọn đưa người đọc đến với một tác phẩm sâu sắc, đầy cảm xúc về tình người, thiên nhiên và cuộc sống.

Trước khi đọc

Câu hỏi soạn ngữ văn lớp 10

1. Tôi sẽ kể về những món ăn mà bà ngoại đã nấu cho tôi từ khi còn bé. Những món ăn đầy ắp tình thương của bà dành cho con cháu luôn là những kỷ niệm không thể phai mờ trong cuộc đời tôi.
2. Cũng có những lúc tôi mong thời gian trôi chậm lại để có thể dành nhiều thời gian hơn bên ông bà và cha mẹ. Việc học hành căng thẳng từ sáng đến tối khiến tôi không còn chú ý đến những điều giản dị, thân quen xung quanh.

Đọc hiểu dưới bóng hoàng lan

1. Chú ý đến dấu hiệu nhận biết ngôi kể trong câu chuyện.

Người kể chuyện không phải là một nhân vật trực tiếp trong tác phẩm, vì vậy có thể khẳng định đây là ngôi kể thứ ba, với người kể chuyện giấu mặt.

2. Tâm trạng của Thanh khi trở về không gian quen thuộc.

Khi trở lại ngôi nhà của bà, nơi thân thuộc, Thanh cảm thấy một sự yên bình và nhẹ nhàng. Căn nhà với khu vườn luôn mang đến cho Thanh cảm giác dễ chịu và yên tĩnh, nơi mà người bà luôn chờ đợi với tình yêu thương vô bờ bến.

3. Trạng thái cảm xúc của Thanh khi nhìn thấy cây hoàng lan. Chú ý đến các chi tiết liên quan đến cây hoàng lan xuyên suốt câu chuyện.

Khi nhận ra cây hoàng lan, Thanh hồi tưởng về những ngày thơ ấu khi thường chơi dưới gốc cây, nhặt hoa. Đó là khoảng thời gian mà cha mẹ Thanh vẫn còn sống. Thanh nhận ra rằng thời gian trôi qua thật nhanh, cây ngày nào đã lớn khôn.

Đây là trạng thái hoài niệm của nhân vật.

4. Lưu ý sự đan xen giữa lời người kể chuyện và lời độc thoại nội tâm của nhân vật.

Trong đoạn văn có sự kết hợp giữa lời kể của người kể chuyện và độc thoại nội tâm của nhân vật.

• Lời kể của người kể chuyện miêu tả những hành động bề ngoài của Thanh: “Chàng cảm động đến gần ứa nước mắt.”
• Độc thoại nội tâm của Thanh khi suy nghĩ về bà: “Bà thương cháu quá,” và những câu hỏi của Thanh: “Tiếng ai?”, “Mà bà làm bếp có một mình thôi sao?”
• Câu văn “Nghe quen quá mà Thanh không nhớ ra được” vừa là lời kể, vừa biểu lộ nội tâm của nhân vật.

5. Biểu hiện tình cảm của Nga và Thanh (qua lời nói, tâm trạng)?

• Qua lời nói: Thanh xưng “tôi” và gọi Nga là “cô Nga”, trong khi Nga xưng “em” và gọi Thanh là “anh”. Cách xưng hô của Nga thể hiện sự gần gũi và thân mật hơn. Nga cũng trực tiếp bày tỏ tình cảm qua câu “em nhớ anh quá”. Ngược lại, Thanh có vẻ lạnh nhạt, chỉ trả lời những câu hỏi của Nga mà không đáp lại những lời bày tỏ của cô.
• Qua miêu tả tâm trạng, chúng ta thấy rõ nội tâm của Thanh. Khi trò chuyện với Nga, Thanh cảm thấy tâm hồn mình dịu đi.

6. Ý nghĩa của cuộc đối thoại giữa bà cụ và Nga về việc hái hoa hoàng lan.

Cuộc đối thoại giữa bà cụ và Nga không chỉ đơn giản nói về việc hái hoa hoàng lan khi cây còn nhỏ. Qua lời của Nga: “Anh con hái đấy ạ” và cái nhìn mỉm cười của cô, có thể hiểu rằng hai người đang nói về tình cảm. Bà cụ dường như muốn hỏi Nga tại sao lại bộc lộ tình cảm sớm khi Thanh chưa có dấu hiệu rõ ràng gì.

7. Chi tiết nào trong phần kết giúp dự đoán sự phát triển tình cảm giữa Thanh và Nga?

• Chi tiết Thanh khẽ dặn: “Tôi có lời chào cô Nga nhé”.
• Nội tâm của Thanh: chàng “biết rằng Nga sẽ vẫn đợi chàng, vẫn nhớ mong chàng như ngày trước”.

Sau khi đọc

Câu 1 Ngữ văn lớp 10 tập 2 Kết nối tri thức

Câu chuyện được kể bằng ngôi thứ ba, và ngôi kể này được duy trì xuyên suốt tác phẩm, cho phép người đọc có cái nhìn toàn diện về các sự kiện và cảm xúc của nhân vật.

Câu 2 Soạn bài dưới bóng hoàng lan lớp 10 Kết nối tri thức

Hình ảnh thiên nhiên và con người được miêu tả qua góc nhìn của nhân vật Thanh. Cách chọn điểm nhìn này giúp vừa khắc họa bối cảnh thiên nhiên vừa bộc lộ sâu sắc nội tâm của nhân vật chính.

Câu 3 Hướng dẫn soạn Ngữ văn lớp 10 trang 52

Cuộc đối thoại giữa bà và Thanh chủ yếu xoay quanh những chuyện sinh hoạt đời thường, như việc ăn uống và nghỉ ngơi của Thanh. Điều này cho thấy bà luôn dành sự quan tâm chân thành, giản dị cho đứa cháu của mình.

Câu 4 Soạn văn lớp 10 – Sách mới

Thanh và Nga là hàng xóm thân thiết từ nhỏ. Tình cảm giữa họ ban đầu rất tự nhiên, gần gũi như anh em, nhưng sau đó dần chuyển sang một tình cảm sâu sắc hơn khi Thanh bắt đầu chú ý đến vẻ đẹp và sự dịu dàng của Nga. Hình ảnh hoa hoàng lan đóng vai trò quan trọng trong việc biểu thị tình cảm này.

Câu 5 Kết nối tri thức văn lớp 10 Tập 2

Trong “Dưới bóng hoàng lan”, Thạch Lam đã thể hiện tài năng qua cách kể chuyện nhẹ nhàng nhưng đầy cảm xúc. Dù không có tình tiết căng thẳng, câu chuyện vẫn thu hút nhờ sự tinh tế trong miêu tả cảm xúc và những mối quan hệ thân thuộc. Truyện kể về cuộc sống giản dị, nhưng qua đó lại lay động lòng người bằng những giá trị tình cảm sâu lắng.

Câu 6 Soạn văn lớp 12 sách mới

Nhan đề “Dưới bóng hoàng lan” gợi lên hình ảnh cây hoàng lan, một chi tiết xuất hiện xuyên suốt câu chuyện, gắn liền với tuổi thơ và tình cảm của Thanh. Bóng hoàng lan không chỉ là không gian thực mà còn mang ý nghĩa tạo nên không khí lãng mạn, thi vị cho câu chuyện.

Câu 7 Hướng dẫn soạn văn trang 53 lớp 10

Khung cảnh bữa cơm giữa bà, Thanh, Nga và Nhân tạo nên một bức tranh đẹp và hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Hình ảnh khu vườn, giàn thiên lý và tà áo trắng của Nga kết hợp với khung cảnh thanh bình tạo ra một khung cảnh sống động, tràn đầy cảm xúc.

Câu 8  Soạn văn 10 trang 52

“Dưới bóng hoàng lan” gợi mở một kết thúc tươi sáng cho câu chuyện tình yêu giữa Thanh và Nga. Thạch Lam qua tác phẩm này không chỉ miêu tả cuộc sống thường nhật mà còn mở ra không gian chữa lành cho những nhân vật đã trải qua nhiều thăng trầm. Tác phẩm ca ngợi tình cảm chân thành, thiêng liêng và giá trị của những kỷ niệm tuổi thơ.

Kết nối đọc – viết

Bài tập: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích tâm trạng nhân vật Thanh ở đoạn văn cuối của phần kết truyện.

Trả lời:

Trong đoạn văn cuối của phần kết truyện “Dưới bóng hoàng lan,” tâm trạng của nhân vật Thanh được miêu tả với nhiều cảm xúc đan xen. Khi phải rời quê trở lại tỉnh, Thanh mang trong mình nỗi buồn man mác vì phải xa rời không gian thân thuộc, nơi có người bà yêu thương và kỷ niệm tuổi thơ dưới bóng hoàng lan. Tuy nhiên, sâu thẳm trong lòng, Thanh vẫn cảm thấy an ủi khi biết rằng Nga sẽ vẫn đợi mình, vẫn dành cho mình tình cảm chân thành như trước. Sự chia xa này không hoàn toàn là nỗi buồn, mà còn ẩn chứa niềm hy vọng về một tình cảm tốt đẹp sẽ tiếp tục nảy nở. Thanh dường như đã bắt đầu nhận ra tình cảm đặc biệt của Nga dành cho mình, khiến tâm trạng chàng trở nên vừa lưu luyến vừa hy vọng vào tương lai.

Soạn bài Dưới bóng hoàng lan với cách trình bày ngắn gọn, đầy đủ giúp học sinh hiểu rõ hơn về giá trị nghệ thuật và ý nghĩa nhân văn của tác phẩm, góp phần nâng cao kiến thức văn học.

<<Xem thêm>> Soạn bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia – Ngữ văn 10