Soạn bài Dương phụ hành | Kết nối tri thức (Siêu ngắn)

Soạn bài Dương phụ hành trang 107, 108, 109 được biên soạn ngắn gọn và đầy đủ, bám sát nội dung sách Ngữ văn lớp 11 Kết nối tri thức, nhằm giúp học sinh lớp 11 soạn văn một cách dễ dàng hơn.

* Trước khi đọc – Soạn bài Dương phụ hành

Câu hỏi 1 trang 107 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Theo bạn, khi đi đến một xứ sở khác, tiếp xúc với một nền văn hóa khác, người ta thường có những phản ứng hay cảm xúc như thế nào trước những gì được gặp, được thấy?

Trả lời:

Khi đặt chân đến một vùng đất mới và tiếp xúc với một nền văn hóa khác biệt, con người thường có cảm giác ngạc nhiên, bất ngờ và thích thú trước những điều mới lạ mà họ trải nghiệm và quan sát được.

Câu hỏi 2 trang 107 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Bạn đã biết câu chuyện thú vị nào về cuộc tiếp xúc văn hóa giữa những người đến từ hai thế giới: phương Đông và phương Tây? Hãy chia sẻ câu chuyện đó.

Trả lời:

Câu chuyện thú vị về sự giao thoa văn hóa giữa hai thế giới: phương Đông và phương Tây diễn ra khi một người đàn ông nước ngoài thưởng thức phở Việt Nam.

Do không biết cách sử dụng đũa, anh loay hoay một lúc và sau đó được bác chủ quán hướng dẫn, nhưng vẫn không thể cầm đũa thành thạo. Cuối cùng, bác chủ quán đã giúp bằng cách cắt nhỏ phở cho vị khách nước ngoài.

* Đọc văn bản – Soạn bài Dương phụ hành

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc

1. Chú ý các chi tiết miêu tả hình ảnh người thiếu phụ phương Tây.

Mặc áo trắng tinh, tựa vào vai chồng, kéo áo, rì rầm trò chuyện, tay cầm cốc sữa và uốn éo.

2. Hình dung về nhân vật trữ tình

Nhân vật trữ tình dường như ngạc nhiên trước hành động thân mật, có chút lả lơi nơi công cộng của người thiếu phụ, vì đây là cảnh hiếm gặp ở phương Đông.

Người phương Đông thường rất coi trọng lễ nghi và chú ý đến ánh mắt của người khác, nên những hành động như vậy thường bị xem là không phù hợp. Vì thế, khi chứng kiến cử chỉ âu yếm của người thiếu phụ với chồng, ông không tránh khỏi cảm giác bất ngờ và kinh ngạc.

* Sau khi đọc – Soạn bài Dương phụ hành

Nội dung chính: Bài thơ thể hiện cái nhìn tinh tế và phóng khoáng của một vị quan phương Đông, vốn xuất thân từ một nền văn hóa cổ hủ, khắt khe, khi chứng kiến cảnh tình tự, âu yếm của một cặp vợ chồng trẻ phương Tây.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc

Câu 1 trang 109 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: So sánh và chỉ ra những chỗ khác biệt giữa bản dịch thơ với nguyên tác.

Trả lời:

Điểm giống nhau: Cả hai đều sử dụng thể thơ tự do và truyền tải thông điệp về sự khác biệt văn hóa giữa phương Đông và phương Tây từ góc nhìn của một người xa xứ.

Điểm khác nhau:

• Bản dịch thơ: Ngữ điệu có phần nhạc điệu hơn, nhưng chưa thể hiện đầy đủ ý nghĩa so với bản nguyên tác.
• Bản nguyên tác: Ngữ điệu thơ mang tính chất kể chuyện, với nhiều từ ngữ Hán Việt, khiến cho một số từ ngữ có thể gây khó hiểu.

Câu 2 trang 109 SGK Ngữ văn 11 Tập 1:: Xác định thời gian, không gian, sự việc của câu chuyện được kể trong bài thơ.

Trả lời:

Thời gian: buổi tối

Không gian: dưới ánh trăng dịu dàng

Sự việc: Người phụ nữ phương Tây tựa vai chồng, chuyện trò thân mật dưới bầu trời đêm trăng sáng.

Câu 3 trang 109 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Chỉ ra những chi tiết miêu tả người thiếu phụ phương Tây, qua đó, nêu các đặc điểm nổi bật của hình tượng này.

Trả lời:

– Các chi tiết miêu tả người thiếu phụ phương Tây: mặc áo trắng tinh, tựa vai chồng, kéo chồng thì thầm trò chuyện, tay cầm cốc sữa, nũng nịu đòi chồng giúp đỡ.

– Các đặc điểm nổi bật của hình tượng nhân vật này: Những chi tiết đó khắc họa rõ nét hình ảnh một người phụ nữ đang làm nũng với chồng, mong được chồng yêu thương, chiều chuộng và cảm thấy hạnh phúc khi thể hiện điều đó.

Tác giả cũng muốn nhấn mạnh tính cách cởi mở, phóng khoáng của người phương Tây, khi họ không ngần ngại thể hiện tình cảm nơi công cộng, bởi đối với họ, tình yêu vợ chồng là điều hết sức tự nhiên.

>> Xem thêm: Soạn bài Lời tiễn dặn | SGK Ngữ văn 11 Kết nối tri thức <<

Câu 4 trang 109 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Hình tượng người thiếu phụ phương Tây trong bài thơ được tái hiện qua cái nhìn của một nhà Nho đồng thời cũng là một nhà thơ phương Đông. Hãy phân tích những cảm xúc, thái độ được tác giả bộc lộ từ các điểm nhìn đó.

Trả lời:

Cảm xúc, thái độ của tác giả khi chứng kiến cảnh tượng:

• “Thiếu phụ Tây dương áo trắng phau”
  → Câu thơ phần nào thể hiện sự sa hoa, phóng túng trong trang phục của người phương Tây, khiến tác giả cảm thấy có chút lạ lẫm.
• “Tựa vai chồng dưới bóng trăng thâu/ Ngó thuyền Nam thấy đèn le lói/ Kéo áo, rì rầm nói với nhau”
  → Hình ảnh người thiếu phụ âu yếm tựa vào vai chồng, hạnh phúc trò chuyện khiến tác giả thoáng cảm giác ghen tị khi so sánh với hoàn cảnh của bản thân.
• “Hững hờ cốc sữa biếng cầm tay/ Gió bể, đêm sương, thổi lạnh thay!”
  → Khung cảnh đêm khuya yên tĩnh, gió biển lạnh lẽo làm tăng thêm nỗi buồn sâu lắng trong lòng tác giả.
• “Uốn éo đòi chồng nâng đỡ dậy,”
  → Hành động làm nũng của người thiếu phụ khiến tác giả càng cảm thấy nỗi cô đơn, lẻ loi của mình khi ở nơi đất khách quê người.
• “Biết đâu nỗi khách biệt ly này.”
  → Nỗi buồn và cô đơn của tác giả dâng trào, thốt lên thành lời, thể hiện sự thương cảm cho thân phận lưu lạc và tình cảnh cô độc của chính mình nơi xa xứ.

Câu 5 trang 109 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình trong câu thơ kết và những ý tứ được mở ra từ câu thơ này?

Trả lời:

Tâm trạng của nhân vật trữ tình trong câu thơ kết là nỗi nhớ da diết về quê hương và gia đình khi xa cách. Đồng thời, câu thơ cũng thể hiện tinh thần nhân văn và một góc nhìn hiện đại, cho thấy ông đã mở mang tầm mắt sau chuyến đi ấy.

Câu 6 trang 109 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Đọc bài thơ, bạn cảm nhận được điều gì về tư tưởng, tâm hồn tác giả?

Trả lời:

Qua bài thơ, người đọc cảm nhận được sự đa cảm và tư tưởng tiến bộ của nhà thơ. Ông cho rằng phụ nữ trong xã hội này cần được yêu thương, chăm sóc và có quyền làm nũng với chồng, thay vì phải chịu đựng những khó khăn, vất vả như phụ nữ phương Đông, thậm chí việc mong chồng san sẻ cũng là điều khó khăn.

Điều này còn thể hiện tâm hồn phóng khoáng và giàu tính nhân văn của tác giả. Ông khao khát một gia đình ấm no, hạnh phúc và sau chuyến đi, ông như được mở mang tầm nhìn, trở nên thông thoáng, mới mẻ và hiện đại hơn trong suy nghĩ.

>> Xem thêm: Soạn bài Nữ phóng viên đầu tiên <<

* Kết nối đọc – viết

Bài tập trang 109 SGK Ngữ văn 11 Tập 1: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày điều kiện bạn thấy tâm đắc nhất ở bài thơ Dương phụ hành.

Đoạn văn tham khảo

“Dương Phụ Hành” được Cao Bá Quát sáng tác trong chuyến công tác tại Indonesia khi ông đi theo phái bộ của Đào Phú Trí. Chuyến đi này đã mang lại cho Cao Bá Quát nhiều khám phá mới mẻ, đặc biệt là qua hình ảnh người phụ nữ phương Tây làm nũng với chồng.

Bằng đôi mắt quan sát tinh tế, ông đã ghi lại và miêu tả cảnh tượng ấy một cách khách quan, với sự đồng cảm và tán thưởng nhẹ nhàng, kín đáo. Chính điều đó đã tạo nên nét độc đáo và đặc sắc cho hình tượng người đàn bà Tây dương trong tác phẩm.

Trong xã hội hiện đại ngày nay, những cử chỉ hồn nhiên, ngọt ngào ấy có thể được coi là bình thường, không có gì đặc biệt. Nhưng ở thời điểm đó, khi xã hội phong kiến Việt Nam còn bị ràng buộc bởi những quan điểm bảo thủ, thiển cận và tự tôn mù quáng, việc tán thưởng hay đồng tình với cảnh tượng xa lạ và đẹp đẽ như vậy đã thể hiện một tư duy nghệ thuật vô cùng mới mẻ và hiện đại.

Trên đây là bài hướng dẫn chi tiết Soạn văn Dương phụ hành Kết nối tri thức với cuộc sống mà Kiến thức THPT muốn chia sẻ đến các bạn. Hãy tham khảo kỹ và chuẩn bị bài soạn sắp tới thật tốt nhé!