Soạn bài Giấu của| Ngữ văn 12 Kết nối tri thức ngắn nhất

Hướng dẫn soạn bài Giấu của từ trang 140 đến 146 trong sách Ngữ văn lớp 12 Kết nối tri thức. Kiến Thức THPT sẽ giúp học sinh lớp 12 tiếp cận bài học một cách dễ dàng, với nội dung ngắn gọn nhưng đầy đủ, bám sát nội dung sách giáo khoa.

Soạn bài Giấu của ( ngắn gọn) 

Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 140 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Hãy chia sẻ trải nghiệm của bạn khi xem một bộ phim hài, một vở hài kịch, hoặc đọc một truyện cười.

Trả lời

Bộ phim hài “Không hề biết giận” kể về cuộc đời của một ông lão phú ông giàu có nhưng rất keo kiệt, nổi tiếng là người không bao giờ nổi giận. Ông đã đưa ra một thách thức độc đáo: ai muốn lấy con gái ông thì phải làm ông giận dữ. 

Qua các tình huống hài hước, phim mang lại những thông điệp sâu sắc về tầm quan trọng của tình yêu, lòng khoan dung và giá trị của gia đình. Dưới những tiếng cười sảng khoái là những bài học đáng suy ngẫm về cuộc sống và cách chúng ta tương tác với nhau trong xã hội.

Trong khi đọc:

Lời chỉ dẫn sân khấu ở đây có những đặc điểm gì đáng chú ý?

Lời chỉ dẫn sân khấu sử dụng nhiều chi tiết tượng trưng và ẩn dụ để khắc họa nội dung của vở tuồng, như cửa võng hay mành tre. Các động tác của diễn viên, như vỗ tay hay chống tay lên trán, được dùng để biểu hiện hành động và cảm xúc của nhân vật. 

Ngoài ra, sự kết hợp của các chi tiết, hình ảnh và âm thanh còn góp phần tạo nên những hiệu ứng sân khấu đầy ấn tượng.

Chú ý thủ pháp gây cười được vận dụng trong đoạn đối thoại

Thủ pháp tạo tiếng cười trong đoạn trích này là sử dụng lối chơi chữ hóm hỉnh: Nếu có của cải thì giấu đi, còn không có thì… cũng giấu; Câu nói “chữ tâm” quý hơn gấp ba lần “chữ tài”; Giấu của trong nhà, khi ra đường thì… hết sạch; Giấu của suốt đời, cuối cùng cũng… tiêu hết một đời; 

Của cải tựa như dòng nước chảy, mây trôi… lúc đầy nhà, lúc lại… cạn đi một nửa; Giấu của để làm gì? Để… người khác tiêu mất!; Của cải như nước chảy, mây trôi… có hôm đầy nhà, có hôm… vơi đi một nửa, thế nên… hãy tiêu pha cho hết!; Tổ tiên nhà ta… giấu vàng trong… cái gối; Có người lại giấu vàng trong… cái hố xí; Giấu của để làm gì? Để… con cháu tranh giành nhau!…

>> Xem thêm: Soạn bài Trên xuồng cứu nạn| Ngữ văn 12 ngắn nhất

Hai nhân vật đã rơi vào tình thế hài hước như thế nào.

• Tình huống bất ngờ: Ông Đại Cát và bà Đại Cát đang thảo luận về việc giấu của cải để phòng khi có sự cố. Tuy nhiên, cả hai đều bối rối không biết nên giấu ở đâu.
• Hành động ngớ ngẩn: Trong lúc loay hoay tìm nơi giấu của, ông Đại Cát và bà Đại Cát đã giấu vàng trong nồi canh, giấu bạc trong chăn bông và giấu tiền trong quần áo.
• Lời nói ngộ nghĩnh: Trong lúc nói chuyện, ông Đại Cát và bà Đại Cát thốt lên những lời nói lúng túng, gây cười.

Trạng thái tâm lí luôn thay đổi của hai nhân vật cho thấy điều gì đang ám ảnh họ.

Tâm lý của hai nhân vật luôn thay đổi, được mô tả một cách chi tiết với những đặc điểm như tham lam, keo kiệt, ích kỷ và hẹp hòi. Các hành động của họ, ngớ ngẩn và không hợp lý, phản ánh mức độ lo lắng và hoang mang tột cùng.

Chú ý các chi tiết về tấm ảnh của cụ Đại Lợi trong cảnh hạ màn

• Tấm ảnh của cụ Đại Lợi trong cảnh cuối vở kịch:

• Tấm ảnh được đặt tại vị trí trang trọng nhất trong ngôi nhà, trên bàn thờ gia tiên.
• Tấm ảnh có kích thước lớn, thu hút sự chú ý hơn hẳn các vật dụng khác trong căn phòng.
• Trong ảnh, cụ Đại Lợi khoác lên mình bộ trang phục của một quan lại.
• Khuôn mặt của cụ trong ảnh toát lên vẻ nghiêm trang và ánh mắt đượm buồn nhìn về phía xa.

Sau khi đọc

Nội dung chính của đoạn trích “Giấu của” của tác giả Lộng Chương là nhằm truyền tải thông điệp về sự vô nghĩa của việc tích trữ của cải quá mức và khuyên nhủ mọi người nên sống một cuộc đời vui vẻ, thanh thản hơn

Câu 1 (trang 145 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Xác định tình huống gây cười trong đoạn trích Giấu của.

Trả lời

• Hoàn cảnh: Ông bà Đại Cát đang vô cùng lo lắng tìm kiếm nơi để giấu của cải, chuẩn bị cho những biến cố bất ngờ có thể xảy ra. Họ bối rối vì không biết nên cất giấu tài sản ở đâu để đảm bảo an toàn.
• Hành động ngớ ngẩn: Trong nỗ lực tìm chỗ giấu của cải, ông bà Đại Cát đã có những hành động vô cùng kỳ quặc: giấu vàng trong nồi canh đang nấu, cất bạc vào trong chăn bông, và giấu tiền trong các túi quần áo.
• Lời nói ngộ nghĩnh: Trong quá trình này, ông bà Đại Cát liên tục thốt ra những lời nói lúng túng, vừa để che giấu sự lo lắng của mình, vừa để tìm cách xử lý tình huống một cách hài hước và bất ngờ.

Câu 2 (trang 145 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Phân tích tính trào phúng trong ngôn ngữ đối thoại của hai nhân vật.

Trả lời: 

Tính trào phúng trong cách sử dụng ngôn ngữ của hai nhân vật được thể hiện qua:

• Từ ngữ và hình ảnh châm biếm: Câu “Của cải là của ta, ta muốn giấu ở đâu thì giấu” cho thấy sự tham lam và ích kỷ, phản ánh thái độ coi trọng vật chất đến mức phi lý. “Còn xem gì nữa. Mai con Trinh nó về rồi đấy” bộc lộ sự vội vàng và thiếu suy nghĩ trong việc giấu của cải, không kể đến hậu quả hay tính khả thi.
• Lời nói và cử chỉ mỉa mai: Câu hỏi “Cậu này… hay là treo lên buồng ngủ?” và “Hay là đem chôn?” thể hiện sự ngu ngốc và lố bịch trong cách giải quyết vấn đề của hai nhân vật. Những đề xuất này không chỉ thiếu thực tế mà còn phản ánh sự thiếu suy xét và hiểu biết cơ bản của họ.

>> Xem thêm: Soạn bài Nỗi buồn chiến tranh – Ngữ văn 12 (ngắn nhất)

Câu 3 (trang 145 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Theo bạn, trạng thái “quẫn” của hai nhân vật ông Đại Cát và bà Đại Cát được thể hiện qua những lời nói, cử chỉ và hành động nào?

Trả lời

Tình trạng quẫn trí của ông bà Đại Cát được bộc lộ rõ nét qua lời nói, cử chỉ và hành động của họ:

• Hai nhân vật thường xuyên lặp lại các câu như: “Không được!”, “Không đâu hơn cả”, “Úi trời,…”, thể hiện sự bất lực và lo lắng không biết phải làm sao.
• Ông bà Đại Cát nói năng lúng túng, phản ánh tình trạng hoảng loạn và mất bình tĩnh.
• Hai nhân vật loay hoay không biết giải quyết vấn đề như thế nào, biểu hiện qua hành động ngồi phịch xuống sập, hai tay cào mái tóc.
• Biểu cảm khuôn mặt lo lắng và các hành động sợ hãi, như bà Đại Cát nắm chặt tay chồng.
• Giọng nói của họ run rẩy, bối rối, thể hiện qua lời nói như: “Cậu ạ… hay là… để mai xem sao…”

Câu 4 (trang 145 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Việc lặp đi lặp lại chi tiết về những tấm ảnh trong lời chỉ dẫn sân khấu ở phần đầu và phần cuối đoạn trích gợi cho bạn suy nghĩ gì?

Trả lời

• Chi tiết tấm ảnh được mô tả:

• Đầu đoạn trích: Một tia sáng bất chợt chiếu lên tường, rọi thẳng vào tấm ảnh bán thân của một người phụ nữ có dáng vẻ nghiêm nghị, đôi mắt trừng trừng nhìn thẳng, miệng mỉm cười ngây ngô – đó là ảnh của bà Đại Cát; và một tấm ảnh khác của một người đàn ông đeo kính mờ đục, để râu tỉa gọn gàng như một đốt ngón tay ở giữa trán.
• Cuối đoạn trích: Ngắm nhìn tấm ảnh mẹ treo trên cái tủ chè ở giữa nhà, bà Đại Cát tựa như một cỗ máy, với động tác quờ tay tắt đèn, làm cho căn phòng chìm trong bóng tối sâu thẳm. Ánh sáng đèn lập loè chiếu vào tấm ảnh cụ Đại Lợi phai màu, tạo nên hình ảnh cụ bồng bềnh trong không gian với đôi má chảy xệ và đôi mắt đượm buồn.

• Sự xuất hiện của các tấm ảnh trong các lời chỉ dẫn sân khấu tại đầu và cuối đoạn trích làm nổi bật:

• Tầm quan trọng của chúng trong tác phẩm, thể hiện giá trị truyền thống và đạo đức gia đình.
• Tạo nên sự đối lập trong tâm trạng của nhân vật: Ban đầu, nhân vật cảm thấy hạnh phúc và vui vẻ khi nhìn vào những tấm ảnh; nhưng về cuối tác phẩm, tâm trạng họ chuyển sang buồn bã và thất vọng.

Câu 5 (trang 145 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Bạn thấy hai nhân vật “đáng cười” trong đoạn trích này đáng ghét hay đáng thương? Tại sao?

Trả lời

• Hai nhân vật trong đoạn trích này trở nên hài hước vì:
• Họ liên tục thực hiện các hành động kỳ quặc và lố bịch để che giấu bí mật của mình. Những hành động này không chỉ khiến họ trở nên nực cười mà còn làm giảm sự tôn trọng của người khác đối với họ. Họ chỉ tập trung vào việc giữ kín bí mật cá nhân mà không quan tâm đến những hậu quả tiêu cực mà nó có thể mang lại.

Câu 6 (trang 145 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Hãy chỉ ra xung đột giữa thực tế và lí tưởng được thể hiện trong đoạn trích.

Trả lời

Xung đột giữa thực tế và lý tưởng của nhân vật: Ông bà Đại Cát mong muốn bảo vệ của cải cho gia đình, nhưng đối mặt với thực tế xã hội bất công và người dân đói khổ, khiến họ cảm thấy lo lắng và sợ hãi trước khả năng mất đi khối tài sản lớn.

Câu 7 (trang 145 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Nếu là đạo diễn dàn dựng đoạn trích này trên sân khấu, bạn sẽ lưu ý diễn viên những điểm gì?

Trả lời

Nếu tôi là đạo diễn dàn dựng đoạn trích này trên sân khấu, tôi sẽ chú trọng vào việc hóa trang và hướng dẫn diễn xuất cụ thể cho từng nhân vật:

Vai ông Đại Cát

• Khi lo lắng, giọng nói của ông sẽ run rẩy và lúng túng.
• Khi tức giận, giọng ông sẽ cao và lớn hơn, ông đi lại liên tục, mặt nhăn nhó, lo lắng, đỏ bừng và cau mày.

Vai bà Đại Cát

• Giọng nói của bà nhỏ nhẹ, các cử chỉ rụt rè, e dè, với vẻ ngây thơ và sợ hãi.

Kết nối đọc – viết

Bài tập (trang 146 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một chi tiết hài hước trong đoạn trích Giấu của.

Trả lời

Đoạn trích “Giấu của” là một trong những tác phẩm hài kịch tiêu biểu của nhà văn Lộng Chương. Chi tiết hài hước được thể hiện xuyên suốt vở kịch, mang lại tiếng cười vui nhộn và sự châm biếm sâu sắc đối với xã hội miền Bắc trong những năm 60 của thế kỷ XX. 

Những lời thoại gây cười của nhân vật như “Bây giờ giấu của cải ở đâu?”, “Hay là giấu trong nồi canh?”, “Không được, bà Phán có thể ăn hết!”, “Vậy giấu trong chăn bông?”, “Vậy… Giấu trong quần áo? Được! Cứ giấu trong quần áo!” không chỉ làm cho tác phẩm thêm sinh động mà còn là điểm sáng góp phần làm nên thành công của nó. 

Các lời thoại này không chỉ châm biếm thói hư tật xấu trong xã hội mà còn thể hiện phong cách viết dí dỏm, hóm hỉnh của tác giả. Không khí vui nhộn giúp giảm bớt căng thẳng, mang đến tiếng cười sảng khoái cho người đọc. 

Sự châm biếm sâu cay hàm chứa phê phán bản chất tham lam, hèn nhát và thiếu bản lĩnh của tầng lớp quan lại, qua đó làm nổi bật tài năng của tác giả trong việc xây dựng nhân vật hài hước, sinh động và khả năng sử dụng ngôn ngữ tinh tế, châm biếm sắc bén. 

Những lời thoại hài hước không chỉ làm sống động tác phẩm mà còn là yếu tố then chốt góp phần vào thành công của “Giấu của”.